ZBIÓR (ZBOR). Konstruowanie archiwum (wystawa białoruskiej sztuki współczesnej w ramach Festiwalu Wschód Kultury / Inny Wymiar)
| Otwarcie: 28.08.2015 / 18:00 | |
| Miejsce: Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, Białystok | |
| Artyści: Siarhiej Babareka, Israel Basov, grupa Belarusian Climate, grupa Bergamot, Vladimir Tsesler / Sergey Voichenko, Anna Chkolnikova, Zhanna Gladko, Janna Grak, Oxana Gourinovitch, Mikhail Gulin, Lena Davidovich, Evelina Domnich / Dmitry Gelfand, Andrei Dureika, Sergey Kiryuschenko, Artur Klinov, Aleksander Komarov, Alexej Koschkarow, Andrei Liankevich, grupa Lipovy Cvet, Alexey Lunev, Vika Mitrichenko, Galina Moskaleva / Vladimir Shakhlevich, Marina Naprushkina, Ales Pushkin, grupa Revision, Vitaly Rozhkov (Bismark), Ludmila Rusova, Igor Savchenko, Olga Sazykina, Sergey Shabohin, Antonina Slobodchikova, Anna Sokolova, Tamara Sokolova, Leon Tarasewicz, Oleg Tcherny, Igor Tishin, Maxim Tyminko / Gleb Choutov / Maja Ilić, Vasiliy Vasiliev, Alexey Velikjanin, Oleg Yushko / Kirill Lubenec | |
| Kurator: Sergey Shabohin, Sergey Kiryuschenko | |
Wystawa „ZBIÓR (ZBOR). Konstruowanie archiwum” to dokumentacja czterdziestu najważniejszych wypowiedzi artystycznych białoruskiej sztuki współczesnej z lat 1991–2015. Organizacja i ekspozycja stały się możliwe dzięki materiałom zebranym przez Platformę badawczą białoruskiej sztuki współczesnej KALEKTAR (kalektar.org) na potrzeby stworzonego przez nią specjalnego projektu ZBOR (zbor.kalektar.org). ZBOR to stale uzupełniane, aktualizowane i udostępnione w internecie zasoby informacji na temat najważniejszych dzieł białoruskich artystów od lat 80. XX w. do dziś Mają on też pełnić funkcję uniwersalnego fundamentu do dalszych, szczegółowych badań w tej sferze. Wystawa pomyślana została jako swoisty, publicznie dostępny podręcznik białoruskiej sztuki z ostatnich dziesięcioleci. Jej twórcy liczą na to, że dyskusja wokół prezentacji pociągnie za sobą refleksję na temat znaczenia sztuki, procesów jej ochrony, a także tworzenia kolekcji. W efekcie chcą stworzyć unikalny w Europie Wschodniej projekt, zawierający szczegółową, profesjonalną informację o najważniejszych wypowiedziach artystów białoruskich z ostatnich lat. Prezentację wystawy zaproponowano Galerii Arsenał w Białymstoku jako jednej z kluczowych polskich instytucji kultury programowo zainteresowanych białoruską sztuką współczesną.
Spojrzenie problemowe
Polityka kulturalna dzisiejszej Białorusi jest scentralizowana, kontrolowana i finansowana przez państwo. Działalność badawcza, krytyczna, kolekcjonerska oraz muzealna zależą niemal całkowicie od dotacji państwowych i przyjętego programu ideologicznego. Obecnie istnieje pięć dużych kolekcji państwowych zajmujących się białoruską sztuką współczesną. Jednak mają one propagandowy i chaotyczny charakter, ignorujący – ze względu na panującą ideologię oraz preferencje kierownictwa kolekcji – wiele ważnych osobowości, zjawisk i dzieł. W rezultacie na Białorusi nie ma ani jednej profesjonalnie stworzonej, reprezentatywnej, stale dostępnej publicznej kolekcji sztuki najnowszej, a informacja o ważniejszych zjawiskach i tendencjach po prostu znika.
Białoruska sztuka w ostatnich dziesięcioleciach przeżywała wielorakie transformacje. W tym czasie miały miejsce ważne działania artystów i grup artystycznych, które istotnie wpłynęły na rozwój kultury. Mimo to różne kręgi profesjonalistów zajmujących się krytyką sztuki nie stworzyły wspólnej oceny tych zjawisk, tendencji i procesów, co doprowadziło do zanikania i marginalizacji informacji o sztuce współczesnej ostatnich dziesięcioleci. Inicjatywy badaczy, tak niezależnych, jak i państwowych, nie tworzą spójnego, konsekwentnego programu, co prowadzi do przypadkowego i wybiórczego charakteru badań, a tym samym do braku pełnego, obiektywnego, osadzonego w metodologii naukowej obrazu białoruskiej sztuki współczesnej. Nierozpoznane pozostają także przypadki wzajemnego oddziaływania białoruskiej i światowej sztuki współczesnej oraz ich wpływ na twórczość białoruskich artystów.
W kolekcjach państwowych na Białorusi z jednej strony praktycznie nie ma niezależnej, niepodporządkowanej oficjalnemu programowi ideologicznemu sztuki, a z drugiej – w pełni ignorowane są opinie krytyczne wobec państwowej polityki i kultury. Na Białorusi, w odróżnieniu od innych krajów, brak jest programów szkolnych, katalogów i kolekcji, w których byłyby odnotowane kluczowe zdarzenia, nazwiska, dzieła i tendencje w sztuce białoruskiej. Państwowe badania dzieł sztuki obejmują okres do połowy lat 90. XX w., co ma odzwierciedlanie w programach szkolnych. Późniejsze zjawiska artystyczne – od połowy lat 90. do dziś – nie są więc uwzględnione w programie badań państwowych, co niejako zmusza niezależnych badaczy do zajęcia się sztuką tego właśnie okresu. Jednak brak wspólnego programu badań i różny stopień profesjonalnego przygotowania niezależnych ekspertów prowadzi do bezpowrotnego utracenia wielu danych. Abstrahując od obserwowanych w ciągu ostatnich kilku lat intensywnych procesów konsolidacji białoruskiego środowiska artystycznego, uzupełniania archiwów badawczych oraz dostrzegania konieczności powstania alternatywnego, niepaństwowego muzeum sztuki współczesnej, znaczące kroki na rzecz stworzenia społecznej bazy informacyjno-badawczej poświęconej białoruskiej sztuce ostatnich dziesięcioleci nie są podejmowane.
Zespół autorski
Koncepcja i współorganizacja wystawy: Platforma badawcza białoruskiej sztuki współczesnej KALEKTAR
Spojrzenie problemowe
Polityka kulturalna dzisiejszej Białorusi jest scentralizowana, kontrolowana i finansowana przez państwo. Działalność badawcza, krytyczna, kolekcjonerska oraz muzealna zależą niemal całkowicie od dotacji państwowych i przyjętego programu ideologicznego. Obecnie istnieje pięć dużych kolekcji państwowych zajmujących się białoruską sztuką współczesną. Jednak mają one propagandowy i chaotyczny charakter, ignorujący – ze względu na panującą ideologię oraz preferencje kierownictwa kolekcji – wiele ważnych osobowości, zjawisk i dzieł. W rezultacie na Białorusi nie ma ani jednej profesjonalnie stworzonej, reprezentatywnej, stale dostępnej publicznej kolekcji sztuki najnowszej, a informacja o ważniejszych zjawiskach i tendencjach po prostu znika.
Białoruska sztuka w ostatnich dziesięcioleciach przeżywała wielorakie transformacje. W tym czasie miały miejsce ważne działania artystów i grup artystycznych, które istotnie wpłynęły na rozwój kultury. Mimo to różne kręgi profesjonalistów zajmujących się krytyką sztuki nie stworzyły wspólnej oceny tych zjawisk, tendencji i procesów, co doprowadziło do zanikania i marginalizacji informacji o sztuce współczesnej ostatnich dziesięcioleci. Inicjatywy badaczy, tak niezależnych, jak i państwowych, nie tworzą spójnego, konsekwentnego programu, co prowadzi do przypadkowego i wybiórczego charakteru badań, a tym samym do braku pełnego, obiektywnego, osadzonego w metodologii naukowej obrazu białoruskiej sztuki współczesnej. Nierozpoznane pozostają także przypadki wzajemnego oddziaływania białoruskiej i światowej sztuki współczesnej oraz ich wpływ na twórczość białoruskich artystów.
W kolekcjach państwowych na Białorusi z jednej strony praktycznie nie ma niezależnej, niepodporządkowanej oficjalnemu programowi ideologicznemu sztuki, a z drugiej – w pełni ignorowane są opinie krytyczne wobec państwowej polityki i kultury. Na Białorusi, w odróżnieniu od innych krajów, brak jest programów szkolnych, katalogów i kolekcji, w których byłyby odnotowane kluczowe zdarzenia, nazwiska, dzieła i tendencje w sztuce białoruskiej. Państwowe badania dzieł sztuki obejmują okres do połowy lat 90. XX w., co ma odzwierciedlanie w programach szkolnych. Późniejsze zjawiska artystyczne – od połowy lat 90. do dziś – nie są więc uwzględnione w programie badań państwowych, co niejako zmusza niezależnych badaczy do zajęcia się sztuką tego właśnie okresu. Jednak brak wspólnego programu badań i różny stopień profesjonalnego przygotowania niezależnych ekspertów prowadzi do bezpowrotnego utracenia wielu danych. Abstrahując od obserwowanych w ciągu ostatnich kilku lat intensywnych procesów konsolidacji białoruskiego środowiska artystycznego, uzupełniania archiwów badawczych oraz dostrzegania konieczności powstania alternatywnego, niepaństwowego muzeum sztuki współczesnej, znaczące kroki na rzecz stworzenia społecznej bazy informacyjno-badawczej poświęconej białoruskiej sztuce ostatnich dziesięcioleci nie są podejmowane.
Zespół autorski
Koncepcja i współorganizacja wystawy: Platforma badawcza białoruskiej sztuki współczesnej KALEKTAR
KALEKTAR powstał w 2014 r. z inicjatywy białoruskich artystów: Sergeya Kiryuschenko, Sergeya Shabohina i Alekseia Borisionka w celu gromadzenia i archiwizacji materiałów oraz zachowania ciągłości wiedzy o współczesnej sztuce Białorusi. W ciągu kilku lat udało się skupić wokół tej inicjatywy wielu specjalistów, zdobyć obszerne materiały archiwalne oraz uzyskać wsparcie znaczących instytucji kultury i partnerów.
Kuratorzy wystawy: Sergey Kiryuschenko, Sergey Shabohin
Sergey Kiryuschenko – współinicjator i dyrektor projektu ZBOR – jeden z wiodących artystów białoruskich, aktywny działacz społeczności artystycznej, autor licznych publikacji i inicjatyw. Prowadzi i profesjonalnie konsultuje projekty z zakresu białoruskiej sztuki współczesnej.
Sergey Shabohin (shabohin.com) – współinicjator i dyrektor artystyczny projektu ZBOR – artysta, kurator, art-aktywista, założyciel i redaktor naczelny portalu o białoruskiej sztuce współczesnej artaktivist.org, autor analitycznych artykułów o białoruskiej sztuce współczesnej.
Sergey Shabohin (shabohin.com) – współinicjator i dyrektor artystyczny projektu ZBOR – artysta, kurator, art-aktywista, założyciel i redaktor naczelny portalu o białoruskiej sztuce współczesnej artaktivist.org, autor analitycznych artykułów o białoruskiej sztuce współczesnej.
Koordynator wystawy: Pavel Preobrazhensky
Pavel Preobrazhensky jest menedżerem w sferze kultury, organizatorem i współorganizator licznych imprez kulturalnych na Białorusi i w Polsce, a także projektodawcą i menedżerem portalu artaktivist.org.
Eksperci projektu ZBOR: Tania Arcimović, Aleksei Borisionok, Andrei Dureika, Valentina Kiseleva, Alexey Lunev, Lena Prents
Partnerzy wystawy:
Instytut Polski w Mińsku
Galeria Sztuki Współczesnej „Ў, Mińsk
„pARTisan” – magazyn współczesnej kultury białoruskiej
Partnerzy wystawy:
Instytut Polski w Mińsku
Galeria Sztuki Współczesnej „Ў, Mińsk
„pARTisan” – magazyn współczesnej kultury białoruskiej
Wydarzenia towarzyszące:
29.08.2015, godz. 11:00 - oprowadzanie kuratorskie po wystawie, Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, Białystok
Wystawa powstała w ramach projektu Wschód Kultury/Inny Wymiar
