Gniazda Daniela Rycharskiego odnoszą się do doświadczanej przez artystę bezdomności duchowej. Rycharski wielokrotnie podkreślał, że jego realizacje są wypadkową samoświadomości determinowanej przez tożsamość mieszkańca wsi i artysty wizualnego, głęboką wiarę, orientację seksualną i przynależność do środowiska LGBTQ+. Gniazda – z wplecionymi kolorowymi piórami, uwite na metalowych obręczach i osadzone na żeliwnych krzyżach wbitych w pnie – bezpośrednio nawiązują do kwestii relacji nieheteronormatywnej seksualności i katolicyzmu. Rycharski swą osobą pokazuje, że te dwa aspekty życia pozostają w pozornej tylko sprzeczności i że mogą łącznie kształtować tożsamość człowieka. Jego działania są dokumentem prób odnalezienia się w społeczności katolickiej, prób zakończonych niepowodzeniem, gdyż, jak skonstatował: „Kościół się nie zmieni”. Artysta przeszedł na stanowisko „chrześcijaństwa bezreligijnego”, rozwoju duchowego poza instytucją Kościoła. Dla niego, jak stwierdził, remedium na duchową bezdomność stała się przestrzeń wsi, kultury ludowej.

Rycharski sięga po formy i obiekty stanowiące element wiejskiego pejzażu. Z niego wywodzą się krzyże będące „kręgosłupem” Gniazd. Artysta konsekwentnie przygląda się polskiej wsi, wiele istotnych prac zrealizował i pokazywał w rodzinnym Kurówku i pobliskim mieście Sierpc. Śledzi i komentuje procesy społeczne i ekonomiczne, które warunkowały zmiany na wsi. Obserwacje te skłaniają go ku tezie o końcu wiejskich tradycji. Przenosząc swą działalność na wieś, buduje on pomost między ofertą wielkomiejskich galerii a przestrzenią kultury dostępnej poza ośrodkami miejskimi. O swej sztuce mówi jako o nowej sztuce ludowej, nieco pokrewnej tej, która na przełomie XIX i XX wieku została zdefiniowana przez inteligencję.

Jak twierdzi Rycharski, Gniazda podejmują też wątek zanikania na wsi niektórych gatunków ptaków i zwierząt. Regulacje unijne nie pozwalają np. na trzymanie pod jednym dachem różnych gatunków ptactwa. To prowadzi do spadku liczebności gatunków synantropijnych, jak jaskółki, które lepią gniazda przytwierdzone do zabudowań w wiejskich zagrodach. Wedle lekcji Rycharskiego Gniazda to praca zarówno o niemożności dialogu miedzy LGBTQ+ a Kościołem, jak i o stopniowej utracie przez wieś jej dawnej specyfiki.

Izabela Kopania