Piotr Wyrzykowski, Cyborg’s Sex Manual 1.1.
Piotr Wyrzykowski
Cyborg’s Sex Manual 1.1., 1999, instalacja wideo, 21 min 57 s
Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Praca zakupiona przez Podlaskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych
Cyborg’s Sex Manual Piotra Wyrzykowskiego to wygenerowany cyfrowo ponad 20-minutowy zapis mechanicznych zbliżeń między cyborgami mającymi postać kobiety, mężczyzny i nieobleczonych w „ludzkie” ciało robotów. Kluczem do odczytania pracy jest hipertekst stanowiący jej integralny element. Jego leksje pochodzą z tekstu Wyrzykowskiego Rozwinięte ciało kultury technicznej, opracowanego (w wersji podstawowej) w 1995 r. i wykorzystywanego w różnorodnych działaniach. Zestaw hierarchicznie ułożonych stwierdzeń pod względem struktury bliski jest Traktatowi logiczno-filozoficznemu Ludwiga Wittgensteina (wyd. 1921). Jedno z najsłynniejszych spostrzeżeń filozofa: „Granice mego języka to granice mego świata” stanowi zresztą myśl przewodnią wywodu artysty. U podstaw refleksji Wyrzykowskiego leży zaś jego własna konstatacja – reinterpretowane i stopniowo rozbudowywane zdanie „0.0.0. Język to ciało”1. Ciało i tożsamość, jak też fizyczna oraz tożsamościowa integralność i/bądź płynność to zagadnienia, wokół których koncentrują się poszukiwania artysty.
Symptomatyczne dla rozumienia ciała przez Wyrzykowskiego wydaje się przywołanie w jego pracy postaci cyborga. W klasycznym tekście Manifest cyborga (1985) amerykańska biolog i filozof Donna Haraway pisała o cyborgach jako o istotach bezpłciowych. Zatarcie trzech konstytutywnych dla kultury granic: między człowiekiem a zwierzęciem (kulturą a naturą), człowiekiem a maszyną (organicznym a sztucznym) oraz fizycznością a nie-fizycznością było według niej warunkiem odejścia od binarności wpisanej w nasz system kulturowy. Tym samym, dodajmy, forma hybrydalna i forma zdezintegrowana zaczęły funkcjonować jako nowe modele bytu.
W pracach Wyrzykowskiego niezbywalną własnością człowieka wydaje się cyborgiczność. Cyborg, będący figurą przekroczenia, staje się jednocześnie figurą człowieka, którego tożsamość definiowana jest poprzez ciało2. Ciału jednak artysta odmawia zamknięcia w obrębie fizyczności wyznaczanej przez mięśnie i skórę3. Przekształca się ono w informację wpisaną w system komunikacji z innym ciałem (ja, organizmem)4. Można je widzieć zapewne także jako emocje towarzyszące różnym aktom (w tym seksualnym), wysyłane, odbierane i rejestrowane poza continuum ciała. Artysta jest przekonany, że soma to tylko jedna z form istnienia organizmu. Poszukuje ciała, abstrahując od jego tradycyjnie pojmowanych granic. Dlatego przenosi ciało w przestrzeń wirtualną, w której może ono być poddane wizualnej hybrydyzacji i zwielokrotnieniu, może zostać uchwycone poza swymi fizycznymi konturami, które w rzeczywistym świecie stanowią o jego złudnej integralności.
Izabela Kopania
1. Podobna fraza powraca także w omawianej tu wideoinstalacji: „2.1 Język to Twoje ciało”. / 2.1 Language is your body.
2. „4.13 Twoje ciało to nie rzecz, to samo Twoje »Ja«”. / 4.13 Your body is not a thing, but it is you yourself.
3. „3.12 Forma Twojego ciała przechodzi od danej formy do kolejnej”. / 3.12 Your body passes from one body form to another.
4. „1.3 Twoje ciało to informacja, z którą się utożsamiasz”. / 1.3 Your body is information you identify with.
Symptomatyczne dla rozumienia ciała przez Wyrzykowskiego wydaje się przywołanie w jego pracy postaci cyborga. W klasycznym tekście Manifest cyborga (1985) amerykańska biolog i filozof Donna Haraway pisała o cyborgach jako o istotach bezpłciowych. Zatarcie trzech konstytutywnych dla kultury granic: między człowiekiem a zwierzęciem (kulturą a naturą), człowiekiem a maszyną (organicznym a sztucznym) oraz fizycznością a nie-fizycznością było według niej warunkiem odejścia od binarności wpisanej w nasz system kulturowy. Tym samym, dodajmy, forma hybrydalna i forma zdezintegrowana zaczęły funkcjonować jako nowe modele bytu.
W pracach Wyrzykowskiego niezbywalną własnością człowieka wydaje się cyborgiczność. Cyborg, będący figurą przekroczenia, staje się jednocześnie figurą człowieka, którego tożsamość definiowana jest poprzez ciało2. Ciału jednak artysta odmawia zamknięcia w obrębie fizyczności wyznaczanej przez mięśnie i skórę3. Przekształca się ono w informację wpisaną w system komunikacji z innym ciałem (ja, organizmem)4. Można je widzieć zapewne także jako emocje towarzyszące różnym aktom (w tym seksualnym), wysyłane, odbierane i rejestrowane poza continuum ciała. Artysta jest przekonany, że soma to tylko jedna z form istnienia organizmu. Poszukuje ciała, abstrahując od jego tradycyjnie pojmowanych granic. Dlatego przenosi ciało w przestrzeń wirtualną, w której może ono być poddane wizualnej hybrydyzacji i zwielokrotnieniu, może zostać uchwycone poza swymi fizycznymi konturami, które w rzeczywistym świecie stanowią o jego złudnej integralności.
Izabela Kopania
1. Podobna fraza powraca także w omawianej tu wideoinstalacji: „2.1 Język to Twoje ciało”. / 2.1 Language is your body.
2. „4.13 Twoje ciało to nie rzecz, to samo Twoje »Ja«”. / 4.13 Your body is not a thing, but it is you yourself.
3. „3.12 Forma Twojego ciała przechodzi od danej formy do kolejnej”. / 3.12 Your body passes from one body form to another.
4. „1.3 Twoje ciało to informacja, z którą się utożsamiasz”. / 1.3 Your body is information you identify with.
