Asphalt cut-out Zhanny Kadyrovej nie jest przypadkowym kawałkiem bituminu. Fragment starej nawierzchni asfaltowej został na prośbę artystki wycięty przez robotników pracujących przy modernizacji dróg przed rozgrywkami UEFA Euro 2012 w stolicy Ukrainy. Realizacja należy do większej serii obiektów o podobnej genezie, opatrzonych tytułem Data Extraction (2011–2013). Wyraźne powiązanie pracy z konkretnym momentem we współczesnych dziejach Ukrainy i Kijowa pozwala widzieć ją z jednej strony jako relikt sowieckiej metropolii, z drugiej zaś jako ślad przemijającego oblicza miasta, świadectwo transformacji oraz jej społecznych i ekonomicznych konsekwencji.
 
Mimo szorstkości i pospolitości materiału oraz jego utylitarnego przeznaczenia praca Kadyrovej odznacza się estetycznym wyrafinowaniem. Gest sięgnięcia po fragment asfaltu można widzieć jako dialog z tendencjami obecnymi w sztuce nowoczesnej. Asphalt cut-out mieści się w kategoriach minimalizmu, brutalizmu (nurtu w architekturze, którego przedstawiciele głosili idee surowości materiału), abstrakcji, a w końcu ready made – obiektu gotowego, pozbawionego przez artystkę pierwotnego kontekstu.
 
Problemów nastręcza przypisanie pracy Kadyrovej do określonej dziedziny sztuki. Najbardziej oczywista klasyfikacja Asphalt cut-out jako obiektu nie wyklucza możliwości ujęcia go w kategoriach malarstwa i rzeźby. Praca ma wymiary i proporcje przeciętnej wielkości obrazu i eksponowana jest na ścianie galerii. Z kolei jej trójwymiarowość i ślady w postaci bruzd pozwalają widzieć ją jako rzeźbę, a przynajmniej płaskorzeźbę. Kadyrova deklaruje, że ważniejsze niż względy formalne jest dla niej znaczenie obiektów. Niemniej artystka starannie je wybiera, zabezpiecza werniksem i oprawia w metalowe ramy – co wydaje się podyktowane względami czysto estetycznymi. Znaczenie ma powierzchnia płyty, którą można traktować jak powierzchnię płótna. Kadyrova poszukuje na niej krakelur, rozstępów, dziur, nierówności. Wszystkie te defekty, będące rezultatem własności materiału i jego (zu)życia, składają się w istocie na abstrakcyjną kompozycję, będącą zarazem pamiątką po takim Kijowie, jaki na oczach artystki odchodził do przeszłości.
 
Izabela Kopania