Aparat fotograficzny służy Zbigniewowi Rogalskiemu nie tyle do rejestracji rzeczywistości, co do snucia rozważań o malarstwie. Artysta od lat już dyskutuje ze stereotypem malarstwa jako medium wyczerpanego, demaskuje zakłamanie realizmu jako wiernego odwzorowania rzeczywistości, analizuje warsztat malarza i z przenikliwością przygląda się relacji między spojrzeniem a jego materializacją, między tym, co malarz widzi, a tym, co rejestruje na powierzchni płótna. Bezkompromisowe podejście Rogalskiego każe mu notować wszelkie ułomności procesu postrzegania, jego efekty uboczne w postaci cieni, refleksów, rozmytych konturów. Problem widzenia, realizmu i złudzenia łączy jego poszukiwania w zakresie malarstwa z tymi w obrębie fotografii.
 
Historia sztuki dawno rozprawiła się z tendencją do utożsamiania realizmu z prawdą, a krytyka fotografii podważyła jej status jako narzędzia służącego do obiektywnego zapisu rzeczywistości. Rogalski zdaje się iść krok dalej. Wykorzystuje fotografię do tego, by zakwestionować jedno z uświęconych przekroczeń, jakie zanotowała historia malarstwa. Fotografując kwadratowy neon, Rogalski uwiecznił w istocie biały kwadrat na białym tle, który automatycznie odnosi jego pracę do Białego kwadratu na białym tle Kazimierza Malewicza (1918). Fotografii daleko jednak do posuniętej do granic możliwości abstrakcji, supremacji bieli, pochwały czystej barwy i czystego odczucia.
 
Artysta nie jest apologetą Malewiczowskiej deklaracji kresu obrazowania. Wprost przeciwnie, rzuca wyzwanie wielkiemu malarzowi i teoretykowi, pokazując, że ani fotografia, ani tym bardziej malarstwo nie wyczerpały swoich możliwości. Wzrok artysty zapośredniczony przez oko aparatu fotograficznego rejestruje biały kwadrat na białym tle, z rzucanym przez neon cieniem, ciemniejszym w miejscu mocowania do ściany. Fotografia staje się środkiem do reinterpretacji kanonicznego dzieła malarstwa, a spojrzenie i technika patrzenia odgrywają tu kluczową rolę. W kontekście doświadczeń Rogalskiego praca z cyklu Neony jest kolejnym etapem pogłębionej analizy widzenia. Z tych poszukiwań wyłania się refleksja na temat zależności między malarstwem a fotografią, nad fotograficznością obrazu malarskiego i malarskością ujęcia fotograficznego, w końcu nad nieoczywistością przyjętych schematów obrazowania i patrzenia.
 
Izabela Kopania