en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Kobas Laksa, Pojechałem z mamą na pielgrzymkę

Kobas Laksa, Pojechałem z mamą na pielgrzymkę

A-
A+

Kobas Laksa

Pojechałem z mamą na pielgrzymkę, 2000, wideo, 22 min

Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Praca zakupiona przez Podlaskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych

Wideo Kobasa Laksy jest relacją z autokarowej pielgrzymki do Sanktuarium Maryjnego w Licheniu zorganizowanej przez matkę artysty. Pierwotny, dokumentacyjny materiał skoncentrowany był na architekturze i atrakcyjności miejsca, a jego krótsza wersja sprzedawana była jako pamiątka z wyprawy. Praca Pojechałem z mamą na pielgrzymkę jest z kolei materiałem o charakterze problemowym. Na pierwszy plan wysuwa się nie miejsce kultu, a fascynacja najpopularniejszym polskim sanktuarium. Większość badań nad wizerunkiem Polaków wskazuje na religijność jako jego konstytutywny element. Artysta pokazuje tę kwestię z innej strony. W jego ujęciu pielgrzymka to bardziej wycieczka niż duchowe doświadczenie, co potwierdza tezę o tradycjonalistycznej, a nie teologicznej religijności Polaków. Duchowy wymiar pielgrzymki ginie między zwiedzaniem Golgoty a przeglądaniem oferty pobliskich straganów. Słowa modlitwy kontrastują z przesłodzonymi figurami świętych, a przekaz religijny ze splendorem otoczenia.
 
Ciekawe jest miejsce peregrynacji, nowe na pielgrzymkowej mapie Polski. Sanktuarium w Licheniu, ukończone w 2004 r., wzbudza tyleż sprzeciwów, co zachwytów. Kicz ściera się z religijnym uniesieniem, a pytania o estetykę z tymi o charakter współczesnej religijności. Disnejowska architektura i drogie materiały współtworzą infrastrukturę miejsca. Ta ostatnia nasuwa trudne do rozstrzygnięcia pytania natury ekonomicznej i etycznej. Świat pamiątkowych dewocjonaliów i rozbuchanej konsumpcji zawsze stanowił element pielgrzymkowej rzeczywistości. Religia współistniała z pieniądzem, a w ich tle pobrzmiewały i pobrzmiewają wątpliwości dotyczące czerpania zysków z miejsca kultu.
 
W pracy Laksy te kwestie towarzyszą postaci pielgrzyma, którego figurą jest matka artysty. Laksa pokazuje ją jako energiczną kobietę, która działa na rzecz katolickiej społeczności. Świat, w którym żyje, jest inny od świata jej syna. Laksa podchodzi do niego z dystansem i pełnym akceptacji ciepłem. Pytanie o źródła fascynacji tandetą bajkowego sanktuarium pozostawia bez jednoznacznej odpowiedzi, unikając zdecydowanej krytyki tego zjawiska.
 
Izabela Kopania

Katalog prac

Artyści