Na przeciwległych ekranach Agnieszka Polska snuje dwie równoległe opowieści. Łączy je miejsce i czas akcji, a także struktura, powtarzające się ujęcia i nałożona na warstwę filmową animacja. W obu filmach słyszymy te same dialogi i partie śpiewu. Różni są bohaterowie, ich rozterki i oczekiwania. Jedni i drudzy trafiają na siebie w lesie. Dwoje z nich być może kiedyś się znało – jeden z mężczyzn wypowiada imię kobiety: Wiktoria. Jego symbolika stanowi o ciężarze spotkania. 
 
Opowieści osadzone są na początku lat 50. XX w. w okolicach fikcyjnej wsi Stasiny. Na pierwszym z ekranów śledzimy parę inżynierów odpowiedzialnych za podłączenie wsi do sieci elektrycznej; na drugim – dwóch partyzantów ukrywających się w okolicznych lasach. Ci pierwsi żyją nadzieją i misją, przedzierają się przez bagna, by dostrzec nierealność nakreślonego odgórnie planu prowadzenia przewodów. Program elektryfikacji kraju był sztandarowym projektem władz PRL, usankcjonowanym uchwaloną w 1950 r. ustawą. Ranga przedsięwzięcia była wysoka, o czym świadczy obecność w strukturach rządu ministerstwa energetyki. Partyzanci stoją w opozycji do władzy, żyją w ukryciu, z drobnego rabunku. Nad obydwiema parami wisi cień wojny i modernizacji. Pierwsi boją się powrotu wojny; drudzy żyją nadzieją na jej ponowny wybuch; inżynierowie w doprowadzeniu prądu widzą szansę na eliminację strachu; partyzanci myślą o przejęciu węzłów rozprowadzających energię. Pokoleniowo bliscy, inaczej odnaleźli się w powojennych realiach. Łączy ich doświadczenie przełomu, bycia częścią dziejącej się historii. Kwestia „Prąd odmierza nowy czas” jest tu symptomatyczna.
 
W narracjach kluczowe są wizje sielskiej przyrody oraz dystopijne obrazy metropolii i kosmosu. Nad ludźmi i zwierzętami migają ogniki; iskry i rozbłyski światła wibrują w kolejnych ujęciach, wiązki prądu spowijają twarze bohaterów. Filmy Polskiej to odczarowanie zdalnie sterowanych procesów industrializacji, ale także namysł nad obecnością człowieka w świecie. Duma z ujarzmienia elektryczności, przejawiana przez inżynierów, miesza się z refleksją nad wewnętrzną energią przyrody. Zachwyt nad modernizacją przywołuje dyskusje o odnawialnych źródłach energii. Przyglądając się przeszłości, Polska komentuje teraźniejszość. Przewartościowuje procesy stanowiące o naszym „dzisiaj”.

Izabela Kopania

 

Scenariusz i reżyseria: Agnieszka Polska

Opieka merytoryczna: Natalia Sielewicz

Produkcja: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

Dzięki wsparciu Art Collection Telekom

Kierownictwo produkcji: Dagmara Konsek-Pfüller

Kierownictwo planu: Janusz Dąbkiewicz

 

Obsada:

Chmura – Bartosz Gelner

Wiktoria – Jaśmina Polak

Jasiek – Piotr Polak

Inżynier – Julian Świeżewski

Głos Iskry – Antonina Nowacka

 

Operator kamery: Radek Ładczuk

Ostrzyciel: Maciej Piórek

Asystent operatora kamery: Piotr Twardowski

Operator steadicamu: Maciej Tomków

Dyżurny planu: Robert Senderowski

Klaps: Irma Blumstock

Mistrz oświetlenia: Łukasz Carek

Oświetlacz: Daniel Ługowski

Dźwięk na planie: Igor Kłaczyński, Jan Moszumański

Kostiumy i scenografia: Aga Klepacka, Maciek Chorąży

Charakteryzacja: Aleksandra Dutkiewicz

Hair Stylist: Kacper Raczkowski

Location scouting: Maria i Grzegorz Polscy

Montaż: Agnieszka Polska

Efekty specjalne: Nathan Gray

Animacje: Agnieszka Polska

Sound Design: Igor Kłaczyński

Muzyka: Agnieszka Polska

Harfistka: Katarzyna Kolbowska

Korekcja koloru: Gregor Pfüller

Synchronizacja: Venla Helenius

Asystentka badawcza: Shahira Issa

Konsultacja historyczna: Rafał Wnuk

Sprzęt zdjęciowy: MX35 Camera Rental

Podziękowania: Elka Król, Wojciech Ostałowski

 

Film został wyprodukowany przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie przy wsparciu Art Collection Telekom