en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Zbigniew Libera, Ostateczne wyzwolenie 1

Fotografia przedstawia otwartą kolorową gazetę, tak rozłożoną, że wypełnia niemal cały kadr. Na otwartych stronach periodyku widnieje fotografia przedstawiająca irakijskie kobiety, witające z radością amerykańskich żołnierzy.

Zbigniew Libera, Ostateczne wyzwolenie 1

A-
A+

Zbigniew Libera

Ostateczne wyzwolenie 1, Ostateczne wyzwolenie 2, 2004, 2 fotografie na piance, 120 × 181 cm

Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Prace inaugurujące kolekcję Podlaskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, podarowane przez Ministra Kultury Waldemara Dąbrowskiego

Ostateczne wyzwolenie 1 i 2 stanowią rozwinięcie poszukiwań, które Zbigniew Libera podjął w cyklu Pozytywy (2002–2003). Artysta odwołał się w nim do fotografii dokumentujących najważniejsze wydarzenia ostatnich kilkudziesięciu lat, poddając je dalece posuniętej reinterpretacji. Dzięki zachowaniu kompozycji pierwowzorów oraz oczywistym asocjacjom z trwającymi w kulturze i zbiorowej pamięci oryginalnymi obrazami – wymowa zdjęć Libery nie straciła siły wyrazu.
 
W wypadku Ostatecznego wyzwolenia strategia artysty była inna. Zdjęcia przedstawiające uśmiechnięte Irakijki witające amerykańskich żołnierzy to mistyfikacja powstała w studio artysty. Fikcyjne sceny opublikowane zostały w „Przekroju” z 13.04.2003 (prace znajdujące się w Kolekcji II stanowią ich wielkoformatową wersję z 2004 r.), a dzięki kontekstowi informacji prasowej zyskały moc zwodzenia czytelnika. Siła przekazu była tak duża, że na zdjęciu okładkowym umieszczono komentarz: „To nie zdarzyło się naprawdę! To tylko sen Busha”. Zresztą wszystko tu wprowadza w błąd: „Mażenia się spełniają” – jak głosi inny komunikat.
 
Dzieło Libery mówi o tym, że obiektywizm masowej informacji jest iluzją. Artysta podważa wiarygodność gazetowego przekazu, pokazuje manipulacyjną siłę mediów i możliwość sfabrykowania każdej wiadomości. Wiedza i władza to narzędzia nadzoru niezbędne do zarządzania społeczeństwem, a spreparowany news to współczesne opium dla ludu. Zdjęcia Libery pokazują, że nigdy nie będziemy mieli pewności, czy prasa przekazuje adekwatny obraz rzeczywistości. Warto przywołać tu pracę Cykliści z cyklu Pozytywy. Nawiązuje ona do słynnego zdjęcia z czasów II wojny światowej, zaaranżowanego na potrzeby niemieckiej propagandy i funkcjonującego jako przedstawienie „żołnierzy Wehrmachtu forsujących 1 września 1939 r. szlaban na granicy polsko-niemieckiej”. W rzeczywistości wykonano je 14 września na przejściu granicznym między Polską a Wolnym Miastem Gdańskiem w Kolibkach. Libera posłużył się więc zdjęciem już zmanipulowanym, przez co jego działania nabierają podwójnej siły.
 
Izabela Kopania

Audiodeskrypcja:

Katalog prac

Artyści