en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Julita Wójcik, Modernistka

Widok na balkon. Na nim znajduje się osoba w białym ubraniu ochronnym. Maluje na biało płytę umieszczoną na zewnętrznej stronie balustrady, po lewej. Pod białą farbą widoczny zielony fragment.

Julita Wójcik, Modernistka

A-
A+

Julita Wójcik

Modernistka, 2009, wideo, projekcja 6-kanałowa, 36 min, pętla

Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Praca zakupiona przez Podlaskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych

Modernistka stanowi kontynuację problematyki podjętej przez Julitę Wójcik w Falowcu (2005–2006) i Osiedlu XXX-lecia PRL (2007) – wykonanych szydełkiem miniaturach najdłuższego w Polsce bloku mieszkalnego (w gdańskiej dzielnicy Przymorze) oraz osiedla bloków w Gniewinie, przeznaczonego dla pracowników planowanej elektrowni atomowej nad Jeziorem Żarnowieckim. Wszystkie te prace wiąże problem spuścizny architektonicznej komunizmu, z którym Wójcik mierzy się w sposób wolny od krytycznych rozliczeń, skupiając się na ludzkim wymiarze monstrualnych kompleksów. Bohaterem Modernistki jest jeden z bloków na osiedlu Zaspa w Gdańsku, powstały, podobnie jak wyżej wymienione, na fali procesów modernizacyjnych w państwach za żelazną kurtyną. Przeskalowane realizacje były wówczas istotnym przejawem budowlanego boomu nowoczesności.
 
Wideo jest dokumentacją akcji przeprowadzonej przez Wójcik w 90. rocznicę powstania Bauhausu (1919), uczelni artystycznej, której program kładł nacisk na tworzenie architektury funkcjonalnej, ale uwzględniającej emocjonalne potrzeby człowieka. Na sześciokanałowej projekcji widzimy, jak artystka wielokrotnie przemalowuje betonowe płyty zawieszone na balkonach bloku. Używa farb w takich samych kolorach, jakie zastosowano do wykończenia budynków na osiedlu Siemensstadt w Berlinie, zrealizowanym w latach 1929–1931 przez architektów z grupy Der Ring (z których wielu związanych było z Bauhausem) pod kierunkiem Hansa Scharouna.
 
Akcja nawiązuje do powszechnej wśród mieszkańców polskich blokowisk praktyki nadawania standardowym mieszkaniom indywidualnych rysów. Zabiegi takie jak upiększanie balkonów wprowadzały dysonans do pierwotnej wizji projektantów, świadcząc o fiasku modernizmu w komunistycznej wersji. Estetyczny wymiar minimalizmu zdominowały tu bowiem kwestie ekonomiczne, prowadząc do dehumanizacji architektury. Modernistka to z jednej strony praca o różnych twarzach nowoczesności: od doskonałych projektów Hugo Häringa czy Scharouna po ich dalekie odpowiedniki z bloku wschodniego; z drugiej zaś o potrzebie autonomii i codziennych próbach ucieczki od życia w zuniformizowanym otoczeniu.
 
Izabela Kopania
 

Tekst opublikowany w książce I. Kopania, „Zbiór otwarty. Prace z Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku”, Białystok 2012

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Zrealizowano przy wsparciu finansowym Prezydenta Miasta Białegostoku

Zrealizowano przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku

Katalog prac

Artyści