en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Krzysztof Wodiczko, Autoportret podwójny

Krzysztof Wodiczko, Autoportret podwójny

A-
A+

Krzysztof Wodiczko

Autoportret podwójny, 1974–2009, lambda, dibond, praca dwustronna, 100 × 200 cm Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Praca zakupiona przez Podlaskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych

Autoportret podwójny Krzysztofa Wodiczki wykracza poza schemat konwencjonalnego gatunku, jakim jest autoportret twórcy. Artysta nie nawiązuje symbolicznego kontaktu z widzem, co często czynili malarze, uwieczniając swoje podobizny ze wzrokiem skierowanym w stronę domniemanego odbiorcy. Z drugiej strony nie przekracza tradycji obrazowania w takim stopniu, w jakim robili to, przy pomocy trików optycznych, twórcy fotograficznych portretów wielokrotnych. Wodiczko na jednym z ujęć pokazany jest z głową odchyloną do tyłu, na drugim patrzy w dół – unika pokazania twarzy i spojrzenia na wprost, tworząc jednocześnie portret wewnętrzny noszący znamiona analizy psychologicznej i socjologicznej.
 
Wodiczko wykonał kilka wersji swego wizerunku. W Autoportrecie narożnym – przedstawiającym podobiznę artysty zgiętą wzdłuż pionowej osi narożnika sali – każde z jego oczu może „dostrzec” wyłącznie drugą połowę twarzy; podobnie w instalacji Autoportret z lustrem artysta teoretycznie „widzi” tylko swoje odbicie. Każda z tych realizacji jest rezultatem uważnego skupienia na sobie. Artysta pokazuje więc siebie jako niezauważającego – albo niepotrafiącego zauważyć – niczego poza twórczym „ja” i jego wewnętrznymi rozterkami.
 
Konceptualna praca Wodiczki to pytanie o rolę artysty oraz społeczny i etyczny wymiar jego działań. Dla autora Autoportretu podwójnego, jak pokazuje jego późniejsza twórczość, skoncentrowana na analizie kwestii społecznych i politycznych, zagadnienie to miało charakter przełomowy. Wodiczko wypowiada się przeciw indywidualizmowi, a niedostrzeganie niczego poza sobą samym pokazuje jako stan zawieszenia. Andrzej Turowski interpretuje Autoportrety jako akt porzucenia egocentrycznej postawy, opierającej się na autoreferencyjności artysty, stawianiu siebie w centrum swej twórczości. Koncepcja sztuki Wodiczki to realizowana nieustannie wizja odpowiedzialności społecznej, jaką obarcza on artystę. Barthesowska „śmierć autora” to w jego wypadku rezygnacja z analizy twórczego „ja”, mająca źródło w wierze w sprawczą moc sztuki oraz przekonaniu o potrzebie wypowiedzi zaangażowanych.
 
Izabela Kopania
 
Tekst opublikowany w książce I. Kopania, „Zbiór otwarty. Prace z Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku”, Białystok 2012

Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Zrealizowano przy wsparciu finansowym Prezydenta Miasta Białegostoku

Zrealizowano przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku

Katalog prac

Artyści