en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Andrzej Pepłoński, Absolwent

Andrzej Pepłoński, Absolwent

A-
A+

Andrzej Pepłoński

Absolwent, 1991, tempera, papier, 30 elementów o wymiarach 30 × 43 cm

Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Praca zakupiona przez Galerię Arsenał

Absolwent Andrzeja Pepłońskiego, zdradzający wiele formalnych i ikonograficznych powinowactw z dziełami Andy’ego Warhola, zbudowany został z trzydziestu malarskich interpretacji kadrów z filmu Mike’a Nicholsa pod takim samym tytułem (The Graduate, 1967). Powtórzenie ujęć twarzy Dustina Hoffmana, wcielającego się w postać głównego bohatera filmu, stanowi o sile oddziaływania pracy, będąc jednocześnie kluczem do jej zrozumienia. Dostrzegane przez krytyków związki wczesnej (z lat 80. i początku 90. ubiegłego wieku) twórczości artysty z pop-artem wydają się opierać na relacjach nieco głębszych niż sięganie po charakterystyczną multiplikację motywów z bogatego zasobu popkultury i wizualnego archiwum mediów.
 
Zastosowana w pracy Absolwent repetycja nie jest prostym chwytem kompozycyjnym. Nie była też nim w wypadku zwielokrotnionych wizerunków Marilyn Monroe czy Jackie Kennedy. Zabieg ów odczytywać można w kontekście teorii psychoanalitycznej Jacques’a Lacana i jego koncepcji Realnego. Realne, wedle Lacana, nie jest tym samym co rzeczywiste, które istnieje w porządku języka. Generalizując: rzeczywiste zaczyna dla podmiotu istnieć w momencie, gdy podejmuje on pierwsze próby posługiwania się mową. To, co było przed mową, przed porządkiem języka, jest w ujęciu Lacana Realnym. Jest ono niewysłowione i niemożliwe do uchwycenia, a wszystko, co powiedziane, zaledwie wokół niego krąży. Natarczywe powtarzanie można rozumieć jako usiłowanie dotarcia do Realnego, a także jako dążenie do scalenia podmiotu.
 
Absolwent Pepłońskiego jest osobowością rozbitą. Problemy z tożsamością, zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i społecznym, pośrednio sugeruje analogia do bohatera filmu Nicholsa. Stworzenie obrazu Absolwenta jest z jakichś powodów niemożliwe, stąd Pepłoński ucieka się do portretu zwielokrotnionego. O pracach artysty pisano w kontekście entropii, „nieobecności przedmiotu” i prób zbudowania jego koherentnej wizji poprzez np. pokazywanie go z różnych stron. O odczuciu nieobecności podmiotu/przedmiotu i kłopotach z jego wyrażeniem mówił też sam artysta: „Generalnie najbliższą mi strategią jest cytat jako pewna zasada. Mam zaufanie do rzeczy już istniejących, ponieważ tak najlepiej można dowieść prawdziwości i realności świata […]”. Sam cytat wydaje się jednak nie wystarczać, a rzeczywiste (już istniejące) okazuje się tak samo nieosiągalne jak Lacanowskie Realne.
 
Izabela Kopania

Katalog prac

Artyści