UKR [Інформація про виставку українською мовою]
BL [Версія на беларускай мове]


„Galeria to kurnik artyści to kury a sztuka to jajka kur”

Wystawa współtworzona przez dzieci

Artystki (prace ze zbiorów Galerii Arsenał w Białymstoku): Maria Anto, Zofia Artymowska, Anna Baumgart, Bogna Burska, Teresa Czajkowska, Aleksandra Czerniawska, Krystyna Hierowska, Elżbieta Jabłońska, Katarzyna Józefowicz, Ada Karczmarczyk, Anna Konik, Milena Korolczuk, Katarzyna Kozyra, Zofia Kulik, Diana Lelonek, Małgorzata Markiewicz, Małgorzata Mirga-Tas, Anna Mizeracka-Zielińska, Marzanna Morozewicz, Małgorzata Niedzielko, Ewa Partum, Laura Pawela, Irmina Staś, Barbara Szajdzińska-Krawczyk, Iza Tarasewicz, Julita Wójcik

Zespół kuratorski: Tosia Buko, Tymek Chomczyk, Jeremi  Dąbrowski, Hugo Dmochowski, Ida Dmochowska, Jaśmina Dryl, Anna Gudewicz, Ula Hajduczenia, Arianna Jaworowska, Amelka Juźwiuk, Klara Korolczuk, Jurek Kudaszewicz, Gustaw Łazarecki, Marysia Maciejczuk, Iza Małyszko, Nastka Oniszk, Bartek Perkowski, Ola Pietrusewicz, Ula Potapczyk, Ania Poźniak, Ignacy Rogala,  Gabriel Skok Ribeiro, Gabrysia Skoczylas-Zamaryka, Julek Sosnowski, Oskar  Suszczyński, Mania Rojecka, Józek Toczydłowski-Talarczyk, Justyna  Tokarzewska, Basia Weremiuk, Jaśmina Wójcik, Lea Wróblewska, Zoja Wróblewska, Krysia Yarashevich

Koordynacja wystawy: zespół Galerii Arsenał w Białymstoku
Identyfikacja wystawy: Alicja Kobza
Aranżacja wystawy: Pracownia Macieja Siudy

Ten tytuł nie jest prześmiewczy. Jest absurdalny, fantazyjny, przewrotny, zabawny. Wymyślony i demokratycznie wybrany większością głosów. Nas, dorosłych, deprymuje, bo jak to… sztuka wychodząca z kurzych pup? Odchodząc od dosłowności, dajmy się ponieść tej metaforze, a odsłoni przed nami cały wszechświat dygresji i skojarzeń młodych kuratorek i kuratorów. Nie bójmy się odkrywać kolekcji ich oczami, dodawać swoich skojarzeń. Bo czymże jest sztuka współczesna – jeśli nie emocjami, komentarzami, węzłami, odpowiedziami i pytaniami? Poza tym już od czasów słowiańskich wiadomo, że świat jest jajem stojącym na kurzej nóżce. A jajko to także medium w kontaktach z duchami i siłami nadprzyrodzonymi. Wszystko się zatem zgadza.

Odsłaniamy przed Wami nasz proces, myśli, emocje i to, w jaki sposób pracowaliśmy. Odkrywamy krajobrazy wyłaniające się ze zderzenia prac z kolekcji Galerii Arsenał w Białymstoku z wrażliwością i nieskrępowaną wyobraźnią dziecka. Świat naszej wystawy jest miejscem troski i wielogłosu. Prezentujemy dzieła, które wzbudziły emocje w dzieciach, o których chciały one opowiedzieć, do których się odniosły, skomentowały. Ich wypowiedzi traktujemy na równi z pracami artystek. Nie musimy zadawać pytania, co było pierwsze – kura czy jajko. Mamy na wystawie i kury, i jajka w kurniku.

Przenośnie nawiązujące do kury nie są tu bez znaczenia: kurą domową nazywa się kobietę, która poświęciła swoje życie rodzinie i zajmuje się gotowaniem, praniem, sprzątaniem, wychowaniem dzieci; natomiast kwoka to nadopiekuńcza, zbyt troskliwa matka, chroniąca swoje dzieci czy decydująca za nie w imię ich bezpieczeństwa. Dla nas nie są to określenia pejoratywne, lecz wynikające z opiekuńczego charakteru i magicznego znaczenia kur. Dlatego to kury-artystki, a nie koguty-artyści są kanwą naszej opowieści. Ze zbiorów Galerii Arsenał w Białymstoku wybraliśmy bowiem prace artystek, świadomie decydując się na ten zabieg. Procent dzieł kobiet w kolekcjach galerii i muzeów na całym świecie (w tym także w Polsce) wygląda podobnie – wszędzie spotykamy się z miażdżącą przewagą prac mężczyzn. Tej dysproporcji przeciwstawiamy się na wystawie, która proponuje świeże podejście do sztuki – zaprasza do rozmowy, wybiera świat, gdzie jest miejsce na inność i odrębność, a także odwraca znane nam kierunki uprzywilejowania, otwierając i włączając. Jest zaproszeniem do rzeczywistości będącej narracją niesłuchanych i nietraktowanych serio (dzieci, kobiet, zwierząt; snów, intuicji, troski, współodczuwania).

Tradycyjna pozycja społeczna dzieci sprowadzała się, i często nadal sprowadza, do wykonywania poleceń dorosłych – powinny odzywać się tylko zapytane, zbierać dobre stopnie, nie biegać, nie hałasować, najlepiej siedzieć w bezruchu. W procesie edukacji trenujemy je do posłuszeństwa. Na wystawie przestawiamy ten porządek – to dzieci mają głos. Słuchamy ich przemyśleń, staramy się podążać za ich zainteresowaniami. Ich prace i komentarze (napisane, wypowiedziane, narysowane) są najważniejsze. Nie bójmy się oddawać im tej sprawczości, może sami (my – dorośli) dowiemy się czegoś nowego? Staniemy się bardziej uważni? W procesie pracy nad wystawą (styczeń – maj 2023), podczas naszych kuratorskich spotkań, wiele dostałam od dzieciaków. Chylę czoła przed ich otwartością, zaufaniem, odwagą – i dziękuję! Zachęcam wszystkich Was – dużych i małych – do podążenia za nimi/nami i poddania się tej przygodzie. Wy także możecie zabrać głos, dodać coś od siebie.