Nie będziemy jednak ani grupować prac w kącikach narodowościowych, ani też udawać, że kwestia tożsamości narodowej i przynależności państwowej jest niewidzialna. Młoda państwowość i historia kraju wpływają na kondycję sztuki w danym państwie, działalność artystyczna związana jest wszak nie tylko z zasobami własnymi artysty, ale także z uczelniami artystycznymi, instytucjami wspierającymi proces produkcji prac i ich wystawiania, wreszcie z licznością środowiska i obecnością kuratorów i krytyków sztuki. Są to żywe problemy, o których opowiadano nam nieledwie we wszystkich krajach. Pytamy zatem artystów o to, co ich porusza w danym miejscu i czasie.

Edwin Bendyk wieszczy, że rozwiązaniem różnych globalnych bolączek jest tworzenie stosunków międzyludzkich opartych na miłości, nie na konkurencji, hierarchii, dominacji. Interesuje nas miłość, która wychodzi poza ramy uczucia łączącego dwoje ludzi, szukamy pozytywnych emocji, które tworzą często alternatywne wobec państwa i kapitału powiązania ludzi na całym świecie.

Chcemy zapytać artystów, jaką według nich rolę odgrywają te emocje w społeczeństwie postkomunistycznym i czy ich zdaniem budowanie nowego kapitału społecznego na pozytywnych relacjach jest utopijne, czy może ma jednak znamiona realności.

Widzimy nasz projekt jako sytuację otwartą, tworzącą różnorodne ścieżki uczestnictwa i interpretacji – od oglądania i słuchania przez rozmowę, współuczestnictwo po pisanie. Będziemy gromadzić obiekty, organizować spotkania, dyskusje, wykłady, warsztaty, performanse i instalacje w miejscach publicznych.

---

Bliskie związki miłości z polityką
 
Idea Podróży na Wschód zrodziła się w odniesieniu do czysto politycznego u podstaw projektu Partnerstwa Wschodniego, programu zainicjowanego przez Polskę, wspieranego przez Szwecję, którego celem jest zacieśnianie współpracy między Unią Europejską a krajami takimi jak Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia oraz Ukraina. Monika Szewczyk i Anna Łazar, odpowiedzialne za koncepcję Podróży na Wschód,postanowiły idee Partnerstwa Wschodniego ukazać z perspektywy sztuki współczesnej. Pomysł pozornie prosty, wymagający jedynie pozyskania do współpracy artystów będących obywatelami kraju należącego do Unii Europejskiej, w tym wypadku Polski, oraz twórców żyjących w państwach, które nie tak znowu dawno temu należały do Związku Radzieckiego. Rzecz w tym, że słowo „jedynie” nie znajduje zastosowania w odniesieniu do obszarów postsowieckich, po dziś dzień w znacznej mierze pozbawionych nowoczesnej infrastruktury służącej sztukom wizualnym – centrów kultury, galerii, muzeów sztuki współczesnej. Ich brak znacznie utrudnia swobodne i rzetelne rozeznanie się w środowiskach artystycznych, wychwycenie ciekawych osobowości twórczych. Skompletowanie uczestników wystawy musiało być poprzedzone indywidualnymi, mozolnymi poszukiwaniami, opartymi na prywatnych w znacznej mierze kontaktach, które skądinąd już wcześniej zaowocowały w Białymstoku ciekawymi mniejszymi prezentacjami najnowszej sztuki białoruskiej i ukraińskiej.
 
Omawiając Podróż na Wschód należy podkreślić obecność w projekcie artystów z Polski, o których pisano w recenzjach prasowych zdawkowo (P. Kosiewski, Nowe życie,„Tygodnik Powszechny”, nr 37, 11 XI 2011), bądź też – czego nie sposób pod względem merytorycznym usprawiedliwić – nie pisano w ogóle (D. Jarecka, Miłość na Kaukazie,„Gazeta Wyborcza”, 10 VIII 2011). Ośmiu artystów związanych z Polską nie zostało wybranych wedle jasno określonego klucza. Trudno znaleźć wspólny mianownik łączący tak różne osobowości, jak Alicja Bielawska, Kuba Dąbrowski, Nicolas Grospierre, Elżbieta Jabłońska, Dominik Jałowiński, Anna Molska, Joanna Rajkowska oraz Jakub Szczęsny. Dobór nazwisk na „polską” część wystawy stanowił raczej wypadkową dotychczasowych doświadczeń kuratorskich Moniki Szewczyk oraz chęci pokazania w Białymstoku artystów do tej pory nie współpracujących z Arsenałem.
Kamil Kopania

---

Koncepcja projektu: Anna Łazar, Monika Szewczyk

Współpraca kuratorska: Anna Łazar, Marianna Hovhannisyan, Magda Guruli, Lena Prents, Stefan Rusu
 
Aranżacja wystawy: Robert Rumas

---

HARMONOGRAM
 
5.08.2011, piątek

17.00 uroczyste otwarcie wystawy w Galerii Arsenał; Bouillon Group, performance podczas wernisażu
19.00 otwarcie w Galerii Arsenał elektrownia, ul. Elektryczna 13
projekt na żywo: Lado Darakhvelidze, Stacja TV Muzeum (MTVS), skype performance
Lado Darakhvelidze (Arnhem), Wstęp, 5 minut
Jimini Hignett (Amsterdam), Zimorodek (Martwy ptak), 7 minut
Irakli  Kakabadze (Nowy Jork),  Nie ma wojny sprawiedliwej, performance, 7 minut
Zurab Rtveliashvili (Sztokholm), Poezja dźwiękowa, 5 minut
Babi Badalov  (Paryż), Rosja jest małym krajem, poezja dźwiękowa 3 minuty
Pamela Renner (Nowy Jork), Poemat dla Narodowego Stanu Wyjątkowego, 7 minut
Zelda and the Unibrows  (Detroit), Utwór, kompozycja, 5 minut
Mark McGoan ( Londyn), Komentując krajowe media Wielkiej Brytanii, 3 minuty
Charlie Fox/ Andrew Cooper (Londyn), Komunistyczna Galeria, 5 minut 
20.00 Anatoly Belov- koncert w elektrowni
 
Realizacje w przestrzeni miejskiej Białegostoku:

CHINGIZ, Modyfikacja Azerbejdżanu, dziedziniec Pałacu Branickich
Jakub Szczęsny, Kolektor, Ogród Branickich
Stefan Rusu, Otwarte mieszkanie, Plac Jana Pawła II
Maxim Kuzmenko, Metro Białystok, Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki, ul. Elektryczna 12
Joanna Rajkowska, Czerwony Lew, Uniwersytet w Białymstoku, plac Uniwersytecki 1
Veaceslav Druta, Huśtawka dla dwojga, Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19
Kuba Dąbrowski, Cztery fotografie, Dworzec PKP hol główny ul. Kolejowa 9
Elżbieta Jabłońska, Nowe życie, stara elektrownia ul. Elektryczna 13
Dominik Jałowiński, Ukrop, performance na żywo w przestrzeni Lwowa, transmitowany przez skype godz. 20, od 6 do 8 sierpnia 2011, w kawiarni Kopiluwak w Białymstoku, ul Sienkiewicza 9

6.08.2011, sobota

12.00-18.00- panel dyskusyjny w Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19, Białystok
 
PANEL DYSKUSYJNY PODRÓŻ NA WSCHÓD

CZĘŚĆ I: miłość – komunikacja – autorefleksja – konfrontacja – transformacja
prowadzenie: Maria Anna Potocka
 
Edwin Bendyk, Miłość, wielość, solidarność
Jahangir Selimkhanov, Nazira (w poszukiwaniu nowego podejścia do tworzenia/interpretacjisztuki)
Larissa Babij, Autokomunikacja lub możliwości praktyki nieproduktywnej
Magda Guruli, Czy jestem tobą?
Nini Palavandishvili, Nic do oclenia
Lada Nakonechna, W poszukiwaniu odbiorcy
 
14:30-15:30 przerwa
 
CZĘŚĆ II: społeczeństwo – sfera publiczna – polityka – architektura – aktywizm
prowadzenie: Agnieszka Tarasiuk
 
Lena Prents, Olga Rybchinskaya, Współczesna sztuka białoruska
Ewa Khachatryan, Artyści w świetle kolorowej rewolucji
Stefan Rusu, Metamorfozy sfery publicznej
Ruben Arevshatyan, Zbiorowa utrata pamięci, czyli puste przestrzenie z lat 60
Joanna Warsza, Stan wyjątkowy. Przykłady architektury performatywnej w Euroazji

Tłumaczenie symultaniczne

19.00 TanzLaboratorium, LOVE-scape, performance Galeria Arsenał
 
Imprezy towarzyszące realizowane podczas trwania wystaw:

czwartkowe wykłady, spotkania i prezentacje filmów dokumentalnych i artystycznych z poszczególnych krajów, godz. 18.00, Galeria Arsenał elektrownia, ul Elektryczna 13
 
czwartek, 18.08.2011, godz. 21.00 Filmy dokumentalne z Mołdawii MOLLdova (wyjątkowo w Otwartym mieszkaniu, Plac Jana Pawła II)
 
25.08. Susanna Gyulamiryan,  Sztuka kobiet a Sztuka feministyczna. Polityka reprezentacji, wykład
08.09. Sztuka wideo z Ukrainy – prezentacja filmów
15.09. Lali Pertenava – wykład o współczesnej fotografii Gruzji
22.09. Andrej Durejka i Galeria Ў z Mińska – dyskusja o kondycji białoruskiej sztuki współczesnej
29.09. Piotr Piotrowski - wykład Między-narodowe, trans-narodowe, kosmo-polityczne
 
Warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych:

Armine Hovhannisyan i Samvel Baghdasaryan
07.08.11, godz.12-14 Refleksje pisane na ziemi - warsztaty dla dzieci i młodzieży w wieku 10-16 lat)

Susanna Gyulamiryan 
27.08.11, godz.11-13 Femzin / Czytając kobiecość. Tematy. Ciała. Opór - warsztaty dla kobiet)

---

Kolejne odsłony projektu:
 
01.11.11 - 12.11.11
Mystetskyi Arsenal, Kijów
 
01.12.11 - 29.01.12
MOCAK, Kraków

---

Projekt realizowany w ramach Krajowego Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji 2011

Organizatorzy:

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Narodowy Instytut Audiowizualny

Mecenasi Prezydencji:

PKO Bank Polski
PZU

Organizator lokalny:

Galeria Arsenał, Białystok

Partnerzy lokalni:

Miasto Białystok
MOCAK
Instytut Polski w Kijowie
Mystetskyi Arsenal