en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Jiří Černický, Pincushions (daily voodoo)

Jiří Černický, Pincushions (daily voodoo)

A-
A+

Jiří Černický

Pincushions (daily voodoo), 2004, instalacja wieloelementowa (8 obiektów: tkanina, igły, ok. 20 × 20 cm każdy)

Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Praca zakupiona przez Podlaskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych

Seria obiektów Jiříego Černickiego Pincushions (daily voodoo) to niewielkich rozmiarów apliki przypominające poduszki do igieł, mocowane do ściany, kafelków bądź sprzętów domowych. Inspiracją dla tych obiektów, sytuujących się na granicy rękodzieła i sztuki wysokiej, były codzienne sytuacje obserwowane przez artystę, często dokumentowane w postaci fotografii, stanowiących później wzór dla kompozycji szytych ze skrawków materiału.
 
Scenki rodzajowe Černickiego są równie prozaiczne jak same obiekty: ich bohaterowie robią pranie, załatwiają potrzeby fizjologiczne, palą papierosy na balkonie. Za wieloma z nich kryje się jednak komentarz na temat zachowań ludzkich i określonych zjawisk społecznych, by przywołać przedstawienie bezdomnego śpiącego na ławce, jednocześnie „niewidzialnego” i nachalnie obecnego. Nie żebrząc i nie robiąc w istocie nic – poza okupowaniem ławki – nie łamie prawa, ale jednocześnie w przykry sposób wkracza w przestrzeń innych.
 
Antropomorficzne Pincushions (daily voodoo) Černickiego budzą niepokój, a ich sugestywny tytuł przywołuje wyobrażenie lalek będących figurami rzeczywistych osób, rytuały voodoo i rozpowszechniane przez horrory obrazy czarnej magii. Zresztą igły wbite w apliki tylko tę sugestię wzmacniają. Pierwsza praca z tego cyklu – „poduszka” przedstawiająca ojca artysty – ma źródło w kryzysie, którego doświadczyła jego rodzina: w codziennych, długotrwałych walkach ojca z matką. Aplikę przedstawiającą ojca Černický podarował matce, by mogła używać jej niejako zgodnie z przeznaczeniem. Symptomatyczne, że sugestywność przedmiotu i siła jego oddziaływania była na tyle duża, że obdarowana odrzuciła prezent, mimo iż codzienne kłótnie szybciej doprowadziłyby do katastrofy niż nieszkodliwe wbijanie igieł w lalkę. Praca ta, wyrosła z osobistych problemów, była nie tylko ich materializacją, ale też wprowadzała dystans, jakiego brakowało w codziennych sytuacjach. Pincushions (daily voodoo) dzięki niepozornej formie pozwalają spojrzeć z boku na relacje międzyludzkie, zarówno w skali rodziny, jak też w szerszej perspektywie społecznej.
 
Izabela Kopania

Tekst opublikowany w książce I. Kopania, „Zbiór otwarty. Prace z Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku”, Białystok 2012

Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Zrealizowano przy wsparciu finansowym Prezydenta Miasta Białegostoku

Zrealizowano przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku

Katalog prac

Artyści