Krótkie obrazy składające się na wideo Głosy Aleksandra Komarova nie tworzą spójnej, narracyjnej całości. Zarejestrowane jakby z ukrycia tworzą ciekawy pod względem socjologicznym wizerunek niewielkiej społeczności. Materiał do pracy został zebrany w Nowym Sączu – mieście, w którym spadek po Galicji, wielokulturowym tworze habsburskiej polityki, jest ciągle żywy. Komarova interesuje religia jako element życia; przygląda się jej zarówno w perspektywie wspólnoty, jaki i należących do niej jednostek. Nie interesuje go przy tym religijność w sensie teologicznym, nie śledzi też związków religii z polityką. Oko kamery zatrzymuje tam, gdzie religia w nieoczywisty sposób przecina się z codziennością i wydarzeniami istotnymi dla tożsamości społecznej.
 
W nowosądeckim kościele św. Elżbiety artysta filmuje zakonnicę sprzątającą świątynię i konserwatora strojącego okazałe organy. Wykorzystując archiwalne nagranie, pokazuje uroczystość ustawienia figury sokoła na tympanonie gmachu Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w 1993 r., która rozpoczyna się od pobłogosławienia rzeźby w kościele. Z taką samą uwagą przygląda się małemu chórzyście ćwiczącemu pieśń religijną – ubranemu skądinąd w koszulkę z czaszkami – jak też tłumowi wiernych wychodzących po mszy w Niedzielę Palmową czy uczestniczących w drodze krzyżowej. W pracy Komarova błahe czynności dziejące się w przestrzeni sakralnej urastają do rangi codziennych rytuałów, ryty religijne obecne w przestrzeni publicznej mają wymiar gestów społecznych, a wydarzenia z gruntu laickie zyskują oprawę liturgiczną.
 
W Głosach religia przeplata się z życiem społecznym na każdym kroku. Wizualnym, metaforycznym łącznikiem między tymi sferami są organy: w pierwszych minutach wideo – kościelne, a pod koniec – te znajdujące się w jednej z sal gmachu Towarzystwa. Komarov nie pyta bezpośrednio o wiarę i jej znaczenie w życiu społeczności, sama ta kwestia nie wydaje się w jego pracy kluczowa. W wielu momentach sugeruje jednak symboliczną obecność religii i jej istotną rolę w organizowaniu życia społecznego, zaprowadzaniu ładu tak na płaszczyźnie prywatnej, jak i publicznej.
 
Izabela Kopania

Tekst opublikowany w książce I. Kopania, „Zbiór otwarty. Prace z Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku”, Białystok 2012