en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

WIESŁAW JURKOWSKI - SIEDEMDZIESIĄT PLUS

19.11.2010 - 12.12.2010 / 18:00:00

WIESŁAW JURKOWSKI - SIEDEMDZIESIĄT PLUS

19.11.2010 - 12.12.2010
Otwarcie: Otwarcie: 19.11.2010 / 18:00:00
Miejsce: Miejsce: Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, Białystok
Artyści: Artyści: Wiesław Jurkowski
Kurator: Kurator: Kamil Kopania
A-
A+

 

Siedemdziesiąte urodziny Wiesława Jurkowskiego, przypadające na 2009 rok, były doskonałą okazją do zorganizowania wystawy retrospektywnej. Okazją niewykorzystaną. Większy pokaz prac, stworzonych przez artystę na przestrzeni ostatnich blisko pięćdziesięciu lat, odbywa się z niewielkim opóźnieniem. Tak więc Siedemdziesiąt plus. Ten plus jest ważny, bo po siedemdziesiątce nic się w życiu Wiesława Jurkowskiego – jeśli chodzi o aktywność twórczą – nie zmieniło. Nie stoi w miejscu, rozwija się, właśnie rozpoczął nowy okres poszukiwań malarskich, związanych z analizą natury.

 

Założeniem wystawy Siedemdziesiąt plus jest przedstawienie całej dotychczasowej drogi twórczej Wiesława Jurkowskiego. W Arsenale możemy oglądać pierwsze prace, powstałe jeszcze w czasie studiów w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Realistyczne w charakterze, świadczą o fascynacji osiągnięciami impresjonistów i postimpresjonistów, a także twórczością Picassa. Potwierdzają biegłość warsztatową młodego artysty, szacunek wobec tradycji, przede wszystkim zaś początki wyraźnego, indywidualnego stylu, wynikającego z dużej wrażliwości na formę. Wtedy też pojawiają się pierwsze charakterystyczne dla Jurkowskiego tematy i motywy, w tym ludzie i zwierzęta, których łączy ze sobą wspólny los.

 

Obrazy z lat siedemdziesiątych – okresu szczególnie owocnego pod względem artystycznym – świadczą o pełnym ukształtowaniu się osobowości twórczej autora. Widać na ich przykładzie, że podstawowe dla Jurkowskiego są zagadnienia koloru i formy. Obrazy z lat siedemdziesiątych są intensywne, mocne w wyrazie. Postaci ludzkie, akty i ukazane w dynamicznych pozach konie cechuje wyraźne napięcie, pulsują energią. Wtedy też powstają doskonałe warsztatowo prace graficzne, w których kontrasty między czernią a bielą, płaszczyzną i wyraźnie zarysowaną linią są wyzyskane w sposób perfekcyjny.

 

Lata osiemdziesiąte to czas, w którym artysta poszukuje nowych tematów, jak też zmienia tonację obrazów. Mniejszą uwagę przywiązuje do grafiki, próbując jednocześnie wykorzystać niektóre z jej środków wyrazu – przede wszystkim linię – w pracach malarskich. Obrazy Jurkowskiego z tego czasu stają się chłodne pod względem kolorystycznym, jednolite w tonacji, nie pulsują intensywnymi barwami. Tracą na dynamice, zdają się nawiązywać do immanentnych cech grafiki właśnie, ale też rysunku. W twórczości artysty jest to również okres najbardziej realistyczny, poszukiwania formalne same w sobie nie są aż tak istotne jak dawniej. Pojawiają się też nowe wątki tematyczne, bardziej prywatne w charakterze, związane ze wspomnieniami rodzinnymi; artysta coraz częściej wykonuje też studia portretowe.

 

Pod koniec lat osiemdziesiątych oraz w latach dziewięćdziesiątych artysta powraca do studiów nad formą i kolorem. Punktem wyjścia dla nich staje się przede wszystkim pejzaż, traktowany syntetycznie, w sposób zbliżony do malarskiego postrzegania rzeczywistości Paula Cézanne’a, niekiedy nawet w pełni abstrakcyjnie. Obrazy z tego okresu są trudniejsze w odbiorze, sprawiają wrażenie namalowanych z trudem, a nawet niewykończonych. Pojawiają się ciemniejsze, niekiedy – chciałoby się powiedzieć – „brudne” barwy, linia jest szorstka. Tak ukazana natura uzupełniana jest swoistymi obrazami z przeszłości, z dzieciństwa autora, przede wszystkim postaciami Chrystusa, w wydaniu znanym z przydrożnych wiejskich kapliczek Białostocczyzny. Ten motyw, jak też inne odnoszące się do życia na wsi, pojawiają się również na licznych drzeworytach, do których Jurkowski powraca w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych. Co ciekawe, artysta paralelnie tworzy liczne akwarele, w których pozbawiony wspomnianych motywów ludowych pejzaż kształtowany jest za pomocą znacznie delikatniejszych środków wyrazu.

 

W ostatnich latach paleta malarza wyraźnie się ociepla. Kontemplowanie i malowanie natury zdają się być dla artysty czystą przyjemnością, pejzaże są na swój sposób radosne, w szczególności w niewielkich formatowo akwarelach.

 

Wiesław Jurkowski jest artystą osobnym w dobrym tego słowa znaczeniu – jest ciekawą indywidualnością twórczą, która wyraźnie zaznaczyła swoją obecność w życiu artystycznym Białegostoku. To właśnie Jurkowski – nie tylko zresztą swoim malarstwem, grafiką i rysunkiem, ale także wykonywanymi od czterdziestu lat projektami scenograficznymi – tworzy pozytywne oblicze miasta. Przyglądając się jego dorobkowi możemy z całym przekonaniem stwierdzić, że jest artystą stale poszukującym, solidnym i szczerym – a tym samym ma wszystko, co potrzebne, żeby czuć się artystą spełnionym.

 


Kamil Kopania

 

 

Wiesław Jurkowski

Ur. 4 maja 1939 r. w Oleszkowie (woj. białostockie). Studia na Wydziale Malarstwa PWSSP w Gdańsku. Dyplom z wyróżnieniem w 1964 r.

 

Wystawy indywidualne

Grafika – Białystok, 1964; Malarstwo – Białystok, 1967; Rysunek – Białystok, 1969; Grafika – Warna (Bułgaria), 1971; Malarstwo – Gdańsk, 1971; Malarstwo – Warszawa, Galeria Kordegarda, 1972; Malarstwo – Białystok, 1973; Malarstwo – Białystok, 1978; Scenografia Teatru Lalek – Białystok, 1983; Malarstwo – Białystok, 1987; Akwarela – Białystok, 1990; Malarstwo – Białystok, Galeria Arsenał, 1993; Akwarele – Białystok, 1995; Malarstwo – Białystok (wystawa „Obraz”), 1995; Malarstwo i projekty scenograficzne – Białystok, Galeria Arsenał, 1999; Malarstwo – Warszawa, Galeria Delfiny, 2001; Malarstwo i drzeworyty – Białystok, Galeria Arsenał, 2006/2007; Projekty scenograficzne – Białystok, Białostocki Teatr Lalek, 2010.

 

Udział w wystawach

Ogólnopolska Wystawa Malarstwa i Grafiki – Bielsko-Biała, 1965 (brązowe medale za malarstwo i grafikę)

I i III Międzynarodowe Biennale Grafiki – Kraków

II Triennale Rysunku – Wrocław, 1968 (wyróżnienie MKiS)

Festiwal Malarstwa Młodych – Sopot, 1968 (nagroda Wojewody Białostockiego)

IV Ogólnopolski Plener Białowieski – Białowieża, 1968 (medal za zestaw prac)

II Ogólnopolska Wystawa Młodego Malarstwa – Rzeszów, 1968

X Salon Międzynarodowy Paris-Sud, Juvisy (10e Salon international de Paris-Sud, Juvisy) – Paryż, 1969 (złoty medal w składzie grupy malarzy polskich)

I i II Wystawa Grupy „Zbrojownia” – Białystok, 1969, 1971

Bielska Jesień 1972, X Ogólnopolska Wystawa Malarstwa – Bielsko-Biała, 1972

Kopernik – Kosmos. Ogólnopolska Wystawa Malarstwa – Toruń, 1972

5 Biennale Plakatu Polskiego – Katowice, 1973

VI Złote Grono (wystawa „Sygnał”) – Zielona Góra, 1973

Wystawa „400 dzieł na 400-lecie Zakopanego” – Zakopane, 1978

Wystawa środowiskowa – Sambor, 1979

Wystawa Malarstwa Polskiego – Budapeszt, 1980 (ze zbiorów BWA Białystok)

DOM – Białystok, Biuro Wystaw Artystycznych „Arsenał”, 1989

XVI Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego – Szczecin, 1996

Wystawa scenografii teatru lalek „Świat polskiej szopki” – Budapeszt, 1996

Warszawski Miesiąc Malarstwa (Galeria ZPAP) – Warszawa, 1997

Scenografia Polskich teatrów Lalek – Bielsko-Biała, 1997

Galeria „Uroczysko” – Supraśl, 1998, 1999

Biały Salon Sztuk Pięknych. Białystok – Łomża – Suwałki, 1998

 „Tych lat nie odda nikt” – Galeria Arsenał, Białystok, 2000

Biały Salon Sztuk Pięknych. Triennale 2001 – Białystok – Łomża – Suwałki, 2001

„W teatrze i obok teatru” – Galeria Arsenał, Białystok, 2003

Wystawa Plastyki Teatralnej – Łódź, 2005

„Baśniowy świat Andersena” – Muzeum Etnograficzne, Warszawa, 2006

 

Scenografia

Od 1970 r. scenograf Białostockiego Teatru Lalek, autor opracowań scenograficznych dla teatrów lalek    w Gdańsku, Lublinie, Łodzi, Krakowie, Olsztynie, Wałbrzychu, Rabce, Warszawie oraz w Warnie (Bułgaria) i Kijowie (Ukraina).

 

Nagrody

Nagroda Wojewody Białostockiego „Za osiągnięcia w twórczości plastycznej i scenograficznej teatru lalek”, 1977.

Nagroda Prezesa Rady Ministrów PRL „Za twórczość artystyczną dla dzieci i młodzieży” – za wybitne osiągnięcia scenograficzne w teatrach lalkowych, 1985.

Nagroda Prezydenta Miasta Białegostoku, 2000.

Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury, przyznana przez Ministra Kultury, 2003.

Srebrny medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis, nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2009.