Marek Wasilewski, Polski Las
Marek Wasilewski
Polski las, 2006, wideo, 10 min 7 s, 12 fotografii 50 × 60 cm
Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Praca zakupiona przez Podlaskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych
Czy Polski las Marka Wasilewskiego to faktycznie przedstawienie polskiego lasu, czy też perfekcyjnie zmontowana fantazja? Wideo, tak jak i towarzyszące mu fotografie, rejestruje skaczące po brzozach południowoamerykańskie małpy z gatunku czepiaka czarnorękiego. O ile brzoza stereotypowo kojarzona jest z polskim pejzażem, niosąc ze sobą literackie i symboliczne odniesienia do toposu polskiej wsi i romantycznej w genezie martyrologii, której najwymowniejszym obrazem jest powstańcza mogiła pod brzozą – to futrzaste czepiaki o długich ogonach przynależą do odmiennego porządku. Niemal automatycznie pojawia się zgrzyt między swojskością a egzotyką, a zestawienie nieprzystających obrazów świata swojego (orbis interior) i obcego (orbis exterior) powoduje, iż nagle zdajemy sobie sprawę z bezrefleksyjnego odbioru rzeczywistości.
Praca Wasilewskiego zawieszona jest między rzetelnym reportażem a fantazyjną kreacją. Informacyjny charakter i teoretyczna przynajmniej neutralność przekazu ustępują miejsca feerii barw i doskonałych kompozycyjnie kadrów. Gdyby nie fakt, iż wideo stanowi zapis sytuacji mającej miejsce w polskim zoo, można by zapytać, czy nie mamy tu do czynienia z Baudrillardowskimi symulakrami, zacieraniem granicy między rzeczywistością a jej przedstawieniem.
Wasilewski zmusza do krytycznego spojrzenia na film reportażowy i popularne programy przyrodnicze. Z jednej strony poddaje analizie ich schematy, z drugiej zaś eksponuje nienaturalność uchwyconej przez siebie sytuacji, na tyle silną, że podważającą obiektywizm zarejestrowanego obrazu. Czepiaki mogą skakać po polskich brzozach jedynie w sztucznie stworzonych warunkach, a bez kontekstu, jaki tworzą brzozy, trudno postrzegać je jako szczególnie egzotyczne. Dopiero poza właściwym im środowiskiem nabierają cech osobliwości. Jako takie rozsadzają też romantyczną symbolikę narosłą wokół polskiego lasu. Możliwe, iż absurdalności obrazu małpy na brzozie nie dostrzeglibyśmy podczas wizyty w zoo. Na wideo i zdjęciach zyskała ona wyjątkowo realny wymiar.
Izabela Kopania
Praca Wasilewskiego zawieszona jest między rzetelnym reportażem a fantazyjną kreacją. Informacyjny charakter i teoretyczna przynajmniej neutralność przekazu ustępują miejsca feerii barw i doskonałych kompozycyjnie kadrów. Gdyby nie fakt, iż wideo stanowi zapis sytuacji mającej miejsce w polskim zoo, można by zapytać, czy nie mamy tu do czynienia z Baudrillardowskimi symulakrami, zacieraniem granicy między rzeczywistością a jej przedstawieniem.
Wasilewski zmusza do krytycznego spojrzenia na film reportażowy i popularne programy przyrodnicze. Z jednej strony poddaje analizie ich schematy, z drugiej zaś eksponuje nienaturalność uchwyconej przez siebie sytuacji, na tyle silną, że podważającą obiektywizm zarejestrowanego obrazu. Czepiaki mogą skakać po polskich brzozach jedynie w sztucznie stworzonych warunkach, a bez kontekstu, jaki tworzą brzozy, trudno postrzegać je jako szczególnie egzotyczne. Dopiero poza właściwym im środowiskiem nabierają cech osobliwości. Jako takie rozsadzają też romantyczną symbolikę narosłą wokół polskiego lasu. Możliwe, iż absurdalności obrazu małpy na brzozie nie dostrzeglibyśmy podczas wizyty w zoo. Na wideo i zdjęciach zyskała ona wyjątkowo realny wymiar.
Izabela Kopania
