en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Awangarda - Hommage. Prace z kolekcji Galerii Arsenał w Sofii

14.06.2018 - 22.07.2018 / 18:00

Awangarda - Hommage. Prace z kolekcji Galerii Arsenał w Sofii

14.06.2018 - 22.07.2018
Otwarcie: Otwarcie: 14.06.2018 / 18:00
Miejsce: Miejsce: Sofijski Arsenał - Muzeum Sztuki Współczesnej, bul. Czerni wrach nr 2, Sofia, Bułgaria
Artyści: Artyści: Piotr Bosacki, Rafał Bujnowski, Jarosław Kozakiewicz, Natalia LL, Norman Leto, Zbigniew Libera, Piotr Łakomy, Anna Molska, Joanna Malinowska, Daniel Malone, Małgorzata Niedzielko, Witek Orski, Ewa Partum, Zbigniew Rogalski, Zbigniew Warpechowski, Julita Wójcik, Karolina Zdunek
Współpraca ze strony Galerii: Współpraca ze strony Galerii: Monika Szewczyk
A-
A+
Awangarda – Hommage

Wystawa prac z Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku w Sofii
Wernisaż z udziałem dyrektor Galerii Arsenał, Moniki Szewczyk: 14 czerwca 2018, godz. 18:00
Niewielkiemu  obrazowi „Zug. St. Michael” z serii „Zmierzch” towarzyszy dokumentacja  wideo, na którym Rafał Bujnowski zamalowuje pejzaż przedstawiający fragment miasta Zug z wieżą kościoła San Michaele aż do momentu uzyskania monochromatycznej abstrakcji. W pracy tej interesujący jest aspekt autotematyczny: ekspozycja procesu malarskiego, pytanie o jego granice, refleksja nad odwzorowywaniem rzeczywistości. Czarne płótno nie przedstawia niczego, ale co w sobie kryje?

Upływający rok został ogłoszony Rokiem Polskiej Awangardy, a tym samym skłonił nas do refleksji nie tylko nad kształtem awangardy lat 20. czy neoawangardy lat 60. w Polsce, ale również nad stanem badań tych zjawisk i ich znaczeniem dla nas obecnie.  Szczególnie interesujące wydaje się pytanie, w jaki sposób współcześni artyści asymilują i przetwarzają doświadczenia awangard? Czy świadomie sięgają do jej narzędzi? Czy jest dla nich inspiracją? Czy miała wpływ na kształtowanie się języka ich wypowiedzi?
Wystawa  „Awangarda – Hommage” nie dostarczy nam wyczerpującej odpowiedzi. Nie sięgamy w niej po całe spektrum polskiej  sztuki, a zaledwie po wycinek jednej kolekcji: Kolekcji II białostockiej Galerii Arsenał, ale już ten mały fragment potwierdza zasadność zadawanych pytań.

Prezentowane prace artystów neoawangardowych jak Ewa Partum , Natalia LL, czy Zbigniew Warpechowski (konceptualna praca z cyklu „Talerzowanie”), ale również artystów młodszego pokolenia, którzy  odnoszą się do twórców awangardowych, komentują ich prace, wchodzą z nimi w polemikę, czy po prostu wyrażają wobec nich podziw poprzez formułę hommage’u;  uświadamiają nam wyjątkowe znaczenie, jakie dla kultury wizualnej ma awangarda. Jak bardzo pozostaje w niej obecna przez proste odwołanie się do ikony czarnego kwadratu Malewicza składanego z figur tanagramu przez bohaterów filmu Anny Molskiej, czy dostrzeżonego w znaku pierwszeństwa przejazdu przez Ewę Partum, a w neonie przez Zbigniewa Rogalskiego.         
                                                                                                  
Wyrazem fascynacji twórczością artystów postawangardowych są prace Normana Leto i Karoliny Zduniak poświęcone Edwardowi Krasińskiemu, czy „Muzyka meblowa” Daniela Malone’a zainspirowana życiem i twórczością Katarzyny Kobro. W 2003 roku Zbigniew Libera tworzy  serię fałszywek pt. „Mistrzowie”. Są na nich artyści (Andrzej Partum, Jan Świdziński, Leszek Przyjemski, Anastazy Wiśniewski i Zofia Kulik) kluczowi dla polskiej sztuki konceptualnej, pozostający jednak w świadomości wąskiego grona specjalistów. Libera próbuje przywrócić należne im miejsce, fabrykując artykuły w codziennej gazecie; artykuły, które dawno powinny się ukazać w rzeczywistości… Joanna Malinowska łączy z kolei instrument perkusyjny, który rosyjska kompozytorka Galina Ustwolska (1919–2006) skonstruowała na potrzeby swojego utworu „Kompozycja nr 2. <<Dies irae>>” z obiektem   zaczerpniętym  ze słynnego performance’u Josepha Beuysa „I Like America and America Likes Me” (Nowy Jork, 1974): ruchomą, napędzaną przez silnik laską owiniętą w filcowy koc. Każdy z wykonanych przez artystkę obiektów wnosi do pracy biografię przedmiotu, do którego się odwołuje.

O ile twórcy awangardy dystansowali się do  dorobku kulturowego i poszukiwali nowych, oryginalnych rozwiązań ideowo-artystycznych, o tyle w pracach artystów współczesnych wyraźne są wpływy awangardy i fascynacja jej osiągnięciami, ale również spojrzenie krytyczne i zdystansowane. „Modernistka” Julity Wójcik jest dokumentacją działania artystki w 90. rocznicę Bauhausu . Artystka przemalowuje balkony w bloku na gdańskim osiedlu, Używa farb w takich samych kolorach, jakie zastosowano do wykończenia budynków na osiedlu Siemensstadt w Berlinie, zrealizowanym w latach 1929–1931 przez architektów z grupy Der Ring . Wielokrotnie powtarzana czynność nosi w sobie znamię beznadziejności przypomina o  potrzebie indywidualności, która skazała na fiasko modernizm w wersji komunistycznej.

Wystawa prezentuje również artystów, których prace pozostają w obszarze eksperymentu formalnego: humanistycznej koncepcji sztuki – Jarosław Kozakiewicz, minimalizmu – Piotr Łakomy czy konceptualizmu naznaczonego ironią – Piotr Bosacki.

Tak więc tradycje awangard XX wieku mają się dobrze, niepokoić może jedynie pytanie o XXI wiek. Pozostaje mieć nadzieję, że  fascynacja awangardą nie stoi w kontrze do jej definicji, że artyści awangardowi to ci, którzy odrzucają dotychczasowe style, tworzący własny świat.

Monika Szewczyk

Kolekcja II Galerii Arsenał powstała po 1990 roku. W latach 2005-2016 była tworzona wspólnie przez Galerie i  Podlaskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych,  w ramach programu „Znaki Czasu” Zakupy dzieł dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowego Centrum Kultury, budżetu Miasta Białystok oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Prezentuje najważniejsze zjawiska w sztuce polskiej, odzwierciedla  ślady przemian, jakie zachodziły w kulturze po okresie transformacji.

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę

Partner