Zdjęcie Andrzej i Pysio należy do większego cyklu prac Marty Deskur, zatytułowanego Rodzina. Tytuł jest zwodniczy, gdyż nie wszystkie osoby sportretowane przez artystkę tworzą tradycyjnie rozumianą rodzinę. Obok tych, z którymi łączy ją pokrewieństwo czy też „formalne” związki rodzinne, znaleźli się jej bliscy przyjaciele. Serię otwiera zbiorowe zdjęcie osób biorących udział w projekcie oraz graficzny układ zachodzących między nimi relacji. Tak jak zdjęcie nie przypomina typowej fotografii rodzinnej, tak i rozrysowany schemat zależności ma niewiele wspólnego z drzewem genealogicznym. Diagram wskazuje, że relacje między sportretowanymi są zdecydowanie horyzontalne, a rodzina nie tworzy tradycyjnej, zhierarchizowanej struktury z dziadkami (seniorami rodu) na górze i wnukami na najniższych gałęziach drzewa genealogicznego. Co prawda Andrzej i Pysio są ze sobą bezpośrednio związani – Andrzej jest bratem artystki, a Pysio synem ich siostry – to jednak nie pokrewieństwo jest tutaj najważniejsze.
 
Projekt Deskur ma źródło w obserwacjach rodziny artystki. Prowadziły one do spostrzeżenia, że zależności wynikające z genealogii nie są ani oczywiste, ani naturalne, a członków rodziny niespokrewnionych w linii prostej łączą często zaskakujące podobieństwa. Rezultatem poszukiwania właściwej genealogii, opartej na związku duchowym, było rozsadzenie tradycyjnej struktury od wewnątrz. Ukazanie postaci na gładkim tle, niejako wyabstrahowanie ich z rzeczywistości, pozwoliło skupić się na emocjach, życiu wewnętrznym i faktycznej bliskości, a tym samym zbudować nową siatkę powiązań.
 
Praca ma także bardziej uniwersalny wymiar. Zdjęcie Andrzej i Pysio znane jest też pod tytułem Nie zabijaj, będącym bezpośrednim nawiązaniem do piątego z dziesięciu przykazań. Motywy religijne stanowią w twórczości Deskur częsty punkt odniesienia. W cyklu Rodzina znajdziemy takie zdjęcia, jak Ostatnia wieczerza, Obmywanie stóp, czy Trzej Królowie, w których codzienne czynności dzięki upozowaniu postaci nabierają charakteru scen biblijnych. Ma to związek z obecnością w sztuce Deskur szerszego problemu wartości, może być też odnoszone do publicznych dyskusji na temat rodziny i udziału w tej debacie Kościoła. W przedstawieniach tych, zwanych Scenami rutynowymi, znajdziemy bliskość i porozumienie, ale też bardziej dramatyczne aspekty życia w rodzinie, jak przemoc, ograniczenie jednostki czy jej dysfunkcyjne zamknięcie.
 
Cykl Rodzina można traktować jako pytanie o kondycję współczesnej rodziny. Od dawna mówi się o zaniku jej tradycyjnego, wielopokoleniowego modelu, który przez stulecia stanowił podstawę organizacji życia społecznego. Wraz z odchodzeniem od tego schematu zanikały zasady regulujące dotychczasowe funkcjonowanie rodziny, zmieniał się system opieki nad dziećmi, a dom, coraz wcześniej opuszczany przez młodsze pokolenia, uległ atomizacji i utracił dawny status gniazda rodzinnego. Z drugiej strony zadać też można pytanie o charakter i podstawy więzi zwanych „rodzinnymi”. Czy pokrewieństwo gwarantuje relacje oparte na zaufaniu i bliskości, czy jest warunkiem koniecznym do tego, by związani ze sobą ludzie mogli liczyć na wzajemne wsparcie, czy w końcu powiązania rodzinne wykluczają z relacji międzyludzkich złość i przemoc? Deskur sugeruje, że zrozumienie i autentyczna, głęboka więź nie jest domeną wyłącznie osób tworzących tradycyjnie pojmowaną rodzinę.
 
Izabela Kopania