en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Elżbieta Jabłońska, Supermatka

Elżbieta Jabłońska, Supermatka

A-
A+

Elżbieta Jabłońska

Supermatka, 2003, 3 fotografie, pleksi, 80 × 125 cm

Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Praca zakupiona przez Galerię Arsenał

Zdjęcia z cyklu Supermatka przedstawiają Elżbietę Jabłońską i jej syna Antka. Artystka fotografuje się wraz z dzieckiem na tle domowych wnętrz, a w zaaranżowanych scenach występuje w strojach popkulturowych superbohaterów: Spidermana, Batmana i Supermana. Swoją rolę widzi zatem przez pryzmat dwóch postaci – matki i bohatera – z którymi wiąże się całe spektrum stereotypowych wyobrażeń i z góry przypisanych zadań. Matka, stale towarzysząca dziecku w codziennych sytuacjach, jest przeciwieństwem bohatera, pojawiającego się w momentach kryzysowych, wymagających nadzwyczajnej interwencji.
 
O Supermatce pisano w kontekście Matki Polki – wywodzącej się z romantyzmu figury kobiety, która poświęca się Ojczyźnie, i Ojczyźnie poświęca swoją rodzinę. W sztukach plastycznych postać ta znalazła najlepsze odzwierciedlenie w rysunkowych cyklach Artura Grottgera Polonia (1863) i Lithuania (1864–1866). Dzisiaj określenie Matka Polka używane jest w sposób raczej deprecjonujący i odnosi się zwykle do kobiety skupionej na domu i wychowywaniu dzieci, która nie jest aktywna zawodowo. Dodatkowo na taki wizerunek matki nakłada się obraz macierzyństwa idealnego, którego uosobieniem w kulturze chrześcijańskiej jest Maria. Zdjęcie, na którym przebrana za Supermana Jabłońska całuje w policzek swego syna, nawiązuje do jednego z wariantów przedstawienia Marii – Mater Eleusa, w którym Matka Boska przytula się policzkiem do Dzieciątka Jezus. Jabłońska na tradycyjny wizerunek matki nakłada także inne obrazy kobiety. Supermatka oprócz tego, że dobrze sprawdza się w domu, świetnie radzi sobie też poza nim: realizuje swoje ambicje i plany, spełnia stawiane jej wymagania. Te ostatnie mają charakter nie tylko zawodowy, kształtowane są także przez współczesne media i np. propagowany przez nie ideał piękna. Artystka zwraca uwagę na mnogość ról do odegrania i różnorodność pól, na których należy odnieść sukces, nierzadko ze sobą sprzecznych i przeszkadzających sobie nawzajem. Pokazuje de facto, jak trudno być supermatką.
 
Działania Jabłońskiej sytuowane są zwykle w kontekście sztuki feministycznej, aczkolwiek artystka odżegnuje się od takiej klasyfikacji. Jak zaznacza, projekt ma źródła w jej własnych doświadczeniach i obserwacjach funkcjonowania rodziny. Niemniej ten autobiograficzny rys odzwierciedla codzienność większości współczesnych matek, co nadaje mu wymiar uniwersalny. Mimo iż Jabłońska nie odbiera swej sytuacji jako opresyjnej, to pracy trudno odmówić wyraźnego rysu krytycznego, który ujawnia się we wnikliwej analizie ról społecznych oraz ich historycznych i kulturowych uwarunkowań.
 
Izabela Kopania

Katalog prac

Artyści

POSŁUCHAJ KOLEKCJI