en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

Dominik Lejman, Małe spektakle, Iguana

Dominik Lejman, Małe spektakle, Iguana

A-
A+

Dominik Lejman

Małe spektakle, 2003, wideo, 23 min

Małe spektakle – Iguana, 2003, fotografia cyfrowa, 89 × 120 cm

Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku. Prace podarowana Galerii Arsenał przez artystę

Film Dominika Lejmana jest dokumentacją projektu Małe spektakle, zrealizowanego w Dziecięcym Szpitalu Klinicznym w Białymstoku i nawiązującego do przedsięwzięcia „Sztuka w szpitalach Europy”, w które zaangażowany był artysta. Wideofreski przedstawiające barwne, egzotyczne zwierzęta, rzutowane z projektora na ściany i posadzki szpitalnych oddziałów, Lejman pokazywał w kilku miejscach: poza Białymstokiem także w Cleveland, Nowym Jorku i Warszawie. Odbiorcom, małym pacjentom szpitali pediatrycznych, praca z pewnością pomagała oswoić i ocieplić obcą przestrzeń. Projekcjom towarzyszyły warsztaty, w trakcie których dzieci rysowały pojawiające się w różnych miejscach zwierzęta, tworząc tym samym własną, nieco bardziej przyjazną topografię kliniki, jak też na nowo określając swoje relacje zarówno ze szpitalnymi salami i korytarzami, jak też zwierzętami.
 
Nagranie wykorzystane w Małych spektaklach powstało zimą w ogrodzie zoologicznym. Lejman podchodzi do zapisu wideo w sposób możliwie minimalistyczny i ascetyczny, uzyskanego materiału nie stara się w żaden sposób porządkować czy interpretować. Obraz nabiera właściwych znaczeń dopiero dzięki procesowi dekontekstualizacji. Sfilmowane zwierzęta artysta umieszcza w nowym, niewłaściwym dla nich kontekście. W wypadku flamingów, iguan czy tygrysów przestrzeń, w której zostały usytuowane, była zbliżona pod względem znaczeniowym do tej, w której zostały zarejestrowane. Ogród zoologiczny i szpital mają ze sobą wiele wspólnego: to przestrzenie poddane kontroli, o ograniczonym dostępie; miejsca badań i obserwacji. Sytuacja zwierząt i pacjentów to stan odpowiednio niewoli i podporządkowania. W ogrodzie zimowym egzotyczne ptaki i koty mają do dyspozycji kilkanaście metrów kwadratowych wolnej przestrzeni, co odpowiada gabarytom typowego szpitalnego korytarza.
 
Mimo że wideofreski Lejmana wydają się mieć walor dekoracyjny, to jednak dekoracją nie są. Zwierzęta przeniesione zostały do szpitala w skali zbliżonej do rzeczywistej. Nawarstwienie kontekstu zoo i kontekstu kliniki tworzy nowe znaczenia, dzięki którym projekcja ma szczególną siłę oddziaływania. Obecność zwierząt w przestrzeni szpitala wytrąca z codziennej rutyny i utartych schematów myślenia, pokazuje, że coś jest nie tak, jak być powinno. Sztuka po raz kolejny okazuje się dobrym narzędziem krytyki rzeczywistości, a także – co w odniesieniu do Małych spektakli najważniejsze – doskonałym medium terapeutycznym.
 
Izabela Kopania

Katalog prac

Artyści