Demosutra, cykl fotografii Roberta Rumasa, odzwierciedla główne problemy pojawiające się w obiektach i instalacjach tworzonych przez artystę. Praca ogniskuje obecne w nich kwestie religijności i seksualności, często opatrzone komentarzem społeczno-politycznym. Charakterystyczne dla Rumasa interwencje odnoszące się bezpośrednio do zastanych realiów ustąpiły w tym wypadku pola szerszym rozważaniom. Artysta mówi językiem uniwersalnym, otwierając tym samym pracę na liczne, równoprawne interpretacje. Sięga po „mowę ciała”, pozawerbalny kod właściwy wszystkim kulturom i społecznościom, w takim samym stopniu hermetyczny, co na swój sposób naturalny i powszechnie czytelny.
 
Na Demosutrę składa się piętnaście fotografii przedstawiających dłonie złożone w różnych gestach, ukazane na tle nieba. Budzą one skojarzenia o charakterze religijnym i seksualnym, jak też przywołują ogólnie rozpoznawalne „bezsłowne” wulgaryzmy. Określane były jako „mikstura modlitwy, erotyzmu, ekstazy, władzy, seksu, szczęścia, satysfakcji”. Rumas, komentując swoją pracę, podkreślał obecne w każdej religii przenikanie się duchowości i seksualności. Gesty ułożone z dwóch połączonych dłoni mówią w tym kontekście o jedności duchowej i miłosnej. Obgryzione paznokcie mają z kolei podważać jej idealny charakter.
 
Tytuł nadany pracy skłania do tego, by odbierać ją jako wypowiedź o charakterze politycznym. Demosutra prowadzi skojarzenia w stronę demokracji. Powiązanie pierwszego członu, który wywodzić można z greckiego słowa „demos” (lud), z terminem „sutra” – odnoszącym się m.in. do staroindyjskich tekstów o charakterze dydaktycznym i moralizatorskim – pozwala interpretować następujące po sobie gesty jako zespół istniejących w społeczeństwie formuł. Polityczny podtekst nasuwa pytanie o ich funkcjonowanie oraz o szeroko pojętą wolność: wypowiedzi, religii, przekonań czy orientacji seksualnej.
 
Izabela Kopania

Tekst opublikowany w książce I. Kopania, „Zbiór otwarty. Prace z Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku”, Białystok 2012