en
Menu
Strona główna - Galeria Arsenał

„Pejzaże antropocenu”. Potencjał języka wizualnego fotografii kolektywu Sputnik Photos

„Pejzaże antropocenu”. Potencjał języka wizualnego fotografii kolektywu Sputnik Photos

19.04.2017 / 17:00
Miejsce: Miejsce: Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, Białystok
A-
A+
Galeria Arsenał ma zaszczyt zaprosić na wydarzenie towarzyszące wystawie
Sputnik Photos. Stracone terytoria. Nowy koniec

„Pejzaże antropocenu”. Potencjał języka wizualnego fotografii kolektywu Sputnik Photos
19 kwietnia (środa), godz. 17.00
Galeria Arsenał, ul. A. Mickiewicza 2, Białystok 
 
W dyskusji udział wezmą:
Sebastian Cichocki
Adam Mazur
Rafał Milach

Spotkanie poprowadzi Agnieszka Pajączkowska
Wstęp wolny!

„Pejzaże antropocenu”*
Potencjał języka wizualnego fotografii kolektywu Sputnik Photos

Przez osiem lat (2008–2016) fotografowie kolektywu Sputnik Photos pracowali w byłych republikach Związku Radzieckiego. Dzięki temu powstało liczące kilka tysięcy fotografii Archiwum Straconych terytoriów, które stało się podstawą do tworzenia wystaw, książek oraz instalacji. Współpracujący ze sobą artyści przyznają na łamach publikacji [Niekompletny] spis rzeczy (Warszawa 2016), że „Każda z nowo powstających narracji będzie dotykać innego aspektu ważnego dla obszaru postradzieckiego”. Jednym z wielu przykładów takich różnorodnych, wielopoziomowych opowieści może być wystawa Stracone Terytoria. OSAD, prezentowana od 21 października do 5 lutego 2016 roku w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, która była swoistym podsumowaniem ośmioletniej działalności fotografów w rejonach byłego ZSRR, czy książka zatytułowana 11.41 – wspólna publikacja Michała Łuczaka i Filipa Springera opowiadająca o trzęsieniu ziemi w mieście Spitak w Armenii. O wszystkich indywidualnych i kolektywnych działaniach grupy Sputnik Photos można przeczytać na stronie: http://www.sputnikphotos.com/.

Możliwość budowania nieskończenie wielu narracji, skomplikowane relacje między fotografią a tekstem, kolektywne autorstwo, odchodzenie od fotografii dokumentalnej, procesualność fotografii osiągana m.in. za sprawą publikacji w formie fotobooków – wszystko to zachęca nas do kontemplowania i czytania fotografii Sputnik Photos jak obrazów wyabstrahowanych z kontekstu publicystycznego. Zakładając zaś, że artyści „myślą obrazem” i „poprzez obraz” (Pijarski, 2015), przy analizie wystawy Stracone terytoria. Nowy koniec w białostockim Arsenale potraktujmy obraz jako „narzędzie widzenia” (Roullie, 2007).

Ślady kopalni uranu, miejsca składowania odpadów radioaktywnych, przedmioty związane z testami atomowymi, ruiny opuszczonych budynków czy infrastruktury drogowej stanowią swego rodzaju „muzeum ludzkości” (Yusoff, 2017), katastroficzne archiwum pozostałości ekspansywnych działań człowieka.

„Pejzaże przemysłowe”, „materiały dowodowe”, „nowoczesne ruiny”, umiejscowione przez kuratora Sebastiana Cichockiego na wystawie w Galerii Arsenał w pewnej konfiguracji oraz osadzone w czasie geologicznym, są makabrycznym katalogiem naszych śladów oglądanym z perspektywy odległej przyszłości. Zaproponowana narracja, skonstruowana na potrzeby wystawy o wieloznacznym tytule Nowy koniec, kieruje nas między innymi w stronę antropocenu jako punktu wyjścia dyskursu nad współczesną kondycją świata oraz „platformy konceptualnej dającej nowe możliwości interpretacyjne” na gruncie nauk humanistyczno-społecznych, ale także w polu sztuki (Domańska, 2013).

Problematyka związana z potencjałem narracyjnym fotografii kolektywu Sputnik Photos oraz z wykorzystaniem możliwości przekazu, jakie daje język wizualny, a także sama koncepcja wystawy w Arsenale będą tematem dyskusji panelowej „Pejzaże antropocenu”. Potencjał języka wizualnego fotografii kolektywu Sputnik Photos. Wspólnie z zaproszonymi gośćmi porozmawiamy o fotografii, o jej kondycji w Polsce oraz o problemach autonomiczności i komunikatywności obrazu, a także o kwestii szeroko pojętego archiwum. W jaki sposób fotografia „widzi” i „pozwala widzieć”? Jaka jest dokumentalna wartość obrazu fotograficznego? Czy zasadne jest nazywanie fotografii zapisem rzeczywistości, a może bardziej próbą tworzenia nowej rzeczywistości? Na czym polegają skomplikowane relacje między obrazem a tekstem? Czy odpowiedzialność za pełne wykorzystanie potencjału języka wizualnego fotografii leży tylko po stronie fotografa? Jaką rolę współcześnie pełni archiwum?

 
* Sformułowanie użyte przez Nicholasa Mirzoeffa w książce Jak zobaczyć świat (Kraków–Warszawa 2016). Antropocen to nowa epoka geologiczna (bądź jak twierdzą niektórzy – era) związana z negatywnymi zmianami spowodowanymi działalnością człowieka (Braidotti, 2013; Domańska, 2013). Jako pierwsi terminu użyli w 2000 roku chemik i meteorolog, laureat Nagrody Nobla Paul J. Crutzen oraz biolog Euegene F. Stoermer w artykule The „Anthropocene” opublikowanym w magazynie „Global Change Newsletter”. Propozycja, by uznać nową epokę geologiczną, została przedstawiona w Kapsztadzie 29 sierpnia 2016 roku podczas 35. Międzynarodowego Kongresu Geologicznego. Zdecydowana większość Grupy Roboczej ds. Antropocenu jako początek nowej epoki wskazuje pierwszy wybuch bomby atomowej (Bendyk, 2017).
 
Sputnik Photos (Andrej Balco, Jan Brykczyński, Andrei Liankevich, Michał Łuczak, Rafał Milach, Adam Pańczuk, Agnieszka Rayss) jest międzynarodowym kolektywem założonym w 2006 roku przez fotografów z Europy Środkowo-Wschodniej. Doświadczenie transformacji regionu, z którego pochodzą, stało się pretekstem do wspólnego komentowania zachodzących w nim procesów społecznych, politycznych i kulturowych. Posługując się fotografią, filmem i książką fotograficzną, kolektyw od ponad dekady buduje zapis transformacji obszaru byłego bloku wschodniego. Wypowiedź tę wspiera zespół kuratorów, pisarzy, grafików i animatorów kultury. Wychodząc od fotografii dokumentalnej, rozważają jej współczesny wymiar i funkcję, eksperymentują z formą i treścią. Ważną sferą działań kolektywu są różnorodne formy edukacji wizualnej, które wspierają i promują młodych twórców z regionu.
źródło: culture.pl



Sebastian Cichocki. Kurator Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, autor tekstów i wystaw m. in. w Pawilonie Polonia podczas 52. i 54. Biennale Sztuki w Wenecji (w 2007 roku z Moniką Sosnowską, w 2011 z Yael Bartaną), „Rainbow in the Dark. On the Joy and Torment of Faith” w SALT w Stambule i Malmö Konstmuseum, „Nowa Sztuka Narodowa. Realizm narodowy w Polsce w XXI wieku”, „Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Członek Arte Útil Association, propagator sztuki "w skali 1:1". 

Dr Adam Mazur. Krytyk, historyk sztuki i amerykanista, wykłada na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. W latach 2002-2013 kurator CSW Zamek Ujazdowski (m.in. wystawy „Nowi Dokumentalisci”, „Efekt czerwonych oczu”, „Schizma”, „Świat nie przedstawiony”), a także autor licznych wystaw organizowanych w instytucjach polskich i zagranicznych. Redaktor antologii, katalogów i autor książek m.in. „Historie fotografii w Polsce 1839-2009” (2010), „Decydujący moment. Nowe zjawiska w fotografii polskiej po roku 2000" (2012) i "Głębia ostrości. Eseje o fotografii polskiej po 1945 roku" (2014). Od 2013 roku kurator niezależny (ostatnio wystawy Anety Grzeszykowskiej w PGS Sopot oraz Artura Żmijewskiego w Muzeum Współczesnym Wrocław). Redaktor naczelny magazynu Obieg (2004-11), a od roku 2013 naczelny magazynu „SZUM”.

Rafał Milach. Fotograf, twórca książek. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach oraz Instytutu Twórczej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w czeskiej Opawie (obecnie wykładowca na tej uczelni). Od ponad 10 lat realizuje projekty poświęcone transformacji w krajach Byłego bloku wschodniego. Autor książek „The Winners", „7 Rooms", „In the Car with R". Stypendysta MKiDN, Magnum Foundation i Europejskiej Fundacji Kultury. Laureat konkursów: World Press Photo, Pictures of the Year International. Współzałożyciel kolektywu Sputnik Photos. Wystawy, m.in. C/O Berlin i Zachęta Narodowa Galeria Sztuki. Prace w zbiorach CSW Zamek Ujazdowski, Fundacja Sztuki Polskiej ING, Kiyosato Museum of Photographic Arts w Japonii, Brandts Museum for Kunst & Visuel Kultur.

Agnieszka Pajączkowska. Kulturoznawczyni, koordynatorka projektów fotograficznych, kulturalnych, doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej UW, gdzie zajmuje się historią praktyk fotograficznych, pamięcią o Zagładzie i edukacją wizualną. Animatorka, kuratorka, tutorka, autorka tekstów naukowych i publicystycznych. Od 2012, prowadzi Wędrowny Zakład Fotograficzny, w 2015 stypendystka MKiDN w dziedzinie „Sztuki wizualne”. Współpracuje m.in. z Towarzystwem Inicjatyw Twórczych „ę”, Stowarzyszeniem Katedra Kultury, Kolektywem Terenowym, Fundacją im. Zofii Rydet, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Domem Spotkań z Historią w Warszawie. Autorka tekstów naukowych i publicystycznych.

Powiązane Wystawy

03.03 - 20.04

Sputnik Photos. Stracone terytoria. Nowy koniec