Związek między obrazami Marcina Maciejowskiego znajdującymi się w Kolekcji II jest cokolwiek zaskakujący. Bohaterem obydwu płócien jest bowiem pies. O ile jednak w pracy Pies bohater pojawia się on jako dzielny uczestnik przedstawionej historii (co dopowiada napis na płótnie), to w wypadku obrazu Obciąć budżet galerii pies jest bohaterem przemilczanym, choć kluczowym dla zrozumienia genezy pracy.
 
Obciąć budżet galerii odnosi się do wydarzeń związanych z wystawą Pies w sztuce polskiej w Galerii Arsenał w 2003 r. Wówczas to radna miejska z ramienia partii LPR, oburzona instalacją Piotra Kurki Dostałem pieska, wymogła jej usunięcie z ekspozycji i domagała się obcięcia budżetu instytucji. Na znak protestu artyści wycofali swoje prace z wystawy. Obraz Maciejowskiego – pusta sala wystawowa opatrzona wymownym podpisem – to nie tylko trafny komentarz do ówczesnej sytuacji, ale także wizja realnego zagrożenia, wobec jakiego stała wtedy galeria.
 
Maciejowski pracuje w charakterystycznej manierze realizmu, który można by określić mianem krytycznego, gdyby nie ścisłe odniesienia historyczne tego terminu i brak w deklaracjach malarza wyraźnego zaangażowania społecznego. Artysta czerpie inspirację z ikonografii i języka codziennych gazet oraz taniej wysokonakładowej prasy przeznaczonej dla specyficznego odbiorcy. Jego prace powstają w oparciu o chwytliwe newsy czy, jak Pies bohater, poruszające opowieści „z życia wzięte”. Tekst włączony w obręb kompozycji stanowi puentę przekazu wizualnego i pomaga zrekonstruować przywołaną historię. Maciejowski eksponuje te aspekty tanich fotorelacji, które giną w masowym przekazie. Punkt ciężkości przeniesiony jest z wydarzenia – o którym publika raczej szybko zapomni – na odbiorcę, konsumenta obrazów i informacji, kształtującego i kształtowanego przez medialny przekaz. Artysta wnikliwie, z dystansem i bez sarkazmu ukazuje mentalność i niewyszukane fascynacje polskiego społeczeństwa.
 
Izabela Kopania

Tekst opublikowany w książce I. Kopania, „Zbiór otwarty. Prace z Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku”, Białystok 2012

Audiodeskrypcja: